SITE OF SRI AUROBINDO & THE MOTHER
      
Home Page |Rig Veda

Rig Veda

Text & Audio

MAṆḌALA 1

Sūkta 164

 

1. Info

To:    1-41: viśvedevās;
42: vāc (a); apas (b);
43: smoke of dung (a); soma (b);
44: agni, sūrya, vāyu;
45: vāc;
46, 47: sūrya;
48: the wheel of the seasons;
49: sarasvatī;
50: sādhyas;
51: sūrya or parjanya or agni;
52: sarasvat or sūrya
From:   dīrghatamas aucathya
Metres:   triṣṭubh (1-11, 13-14, 16-22, 24-28, 30-35, 37-40, 43-50, 52); jagatī (12, 15, 23, 29, 36, 41); prastārapaṅkti (42); anuṣṭubh (51)
 

 

2. Audio

 

▪   by South Indian brahmins

 

▪   by Sri Shyama Sundara Sharma and Sri Satya Krishna Bhatta. Recorded by © 2012 Sriranga Digital Software Technologies Pvt. Ltd.

 
 

 

3. Preferences

 
 

Show these variants of riks numbering:

 
   

Mandala. Sukta. Rik

 
   

Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik

 
   

Mandala. Anuvaka. Rik

 
 

Show these variants of vedic text:

 
   

Samhita

 

Devanagari

 

Accent

 
   

Samhita

 

Devanagari

 

Without accent

 
   

Samhita

 

Transliteration

 

Accent

 
   

Samhita

 

Transliteration

 

Without accent

 
   

Padapatha

 

Devanagari

 

Accent

 
   

Padapatha

 

Devanagari

 

Without accent

 
   

Padapatha

 

Transliteration

 

Accent

 
   

Padapatha

 

Transliteration

 

Without accent

 
 

Show interlinear translation

 
   

Show interlinear translation made in Sri Aurobindo’s light [?]

 
 

 

3. Text

01.164.01   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.14.01    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.072   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

अ॒स्य वा॒मस्य॑ पलि॒तस्य॒ होतु॒स्तस्य॒ भ्राता॑ मध्य॒मो अ॒स्त्यश्नः॑ ।

तृ॒तीयो॒ भ्राता॑ घृ॒तपृ॑ष्ठो अ॒स्यात्रा॑पश्यं वि॒श्पतिं॑ स॒प्तपु॑त्रं ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

अस्य वामस्य पलितस्य होतुस्तस्य भ्राता मध्यमो अस्त्यश्नः ।

तृतीयो भ्राता घृतपृष्ठो अस्यात्रापश्यं विश्पतिं सप्तपुत्रं ॥

Samhita transliteration accented

asyá vāmásya palitásya hótustásya bhrā́tā madhyamó astyáśnaḥ ǀ

tṛtī́yo bhrā́tā ghṛtápṛṣṭho asyā́trāpaśyam viśpátim saptáputram ǁ

Samhita transliteration nonaccented

asya vāmasya palitasya hotustasya bhrātā madhyamo astyaśnaḥ ǀ

tṛtīyo bhrātā ghṛtapṛṣṭho asyātrāpaśyam viśpatim saptaputram ǁ

Padapatha Devanagari Accented

अ॒स्य । वा॒मस्य॑ । प॒लि॒तस्य॑ । होतुः॑ । तस्य॑ । भ्राता॑ । म॒ध्य॒मः । अ॒स्ति॒ । अश्नः॑ ।

तृ॒तीयः॑ । भ्राता॑ । घृ॒तऽपृ॑ष्ठः । अ॒स्य॒ । अत्र॑ । अ॒प॒श्य॒म् । वि॒श्पति॑म् । स॒प्तऽपु॑त्रम् ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

अस्य । वामस्य । पलितस्य । होतुः । तस्य । भ्राता । मध्यमः । अस्ति । अश्नः ।

तृतीयः । भ्राता । घृतऽपृष्ठः । अस्य । अत्र । अपश्यम् । विश्पतिम् । सप्तऽपुत्रम् ॥

Padapatha transliteration accented

asyá ǀ vāmásya ǀ palitásya ǀ hótuḥ ǀ tásya ǀ bhrā́tā ǀ madhyamáḥ ǀ asti ǀ áśnaḥ ǀ

tṛtī́yaḥ ǀ bhrā́tā ǀ ghṛtá-pṛṣṭhaḥ ǀ asya ǀ átra ǀ apaśyam ǀ viśpátim ǀ saptá-putram ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

asya ǀ vāmasya ǀ palitasya ǀ hotuḥ ǀ tasya ǀ bhrātā ǀ madhyamaḥ ǀ asti ǀ aśnaḥ ǀ

tṛtīyaḥ ǀ bhrātā ǀ ghṛta-pṛṣṭhaḥ ǀ asya ǀ atra ǀ apaśyam ǀ viśpatim ǀ sapta-putram ǁ

interlinear translation

Of this [1] dear [3] ancient [2] priest calling {the gods} [4], his [5] middle [7] brother [6] is [8] devourer [9], the third [10] his [13] brother [11] – with back of the light [12], then [14] { I } saw [15] the Master of creatures [16] having seven Sons [17].

01.164.02   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.14.02    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.073   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

स॒प्त युं॑जंति॒ रथ॒मेक॑चक्र॒मेको॒ अश्वो॑ वहति स॒प्तना॑मा ।

त्रि॒नाभि॑ च॒क्रम॒जर॑मन॒र्वं यत्रे॒मा विश्वा॒ भुव॒नाधि॑ त॒स्थुः ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

सप्त युंजंति रथमेकचक्रमेको अश्वो वहति सप्तनामा ।

त्रिनाभि चक्रमजरमनर्वं यत्रेमा विश्वा भुवनाधि तस्थुः ॥

Samhita transliteration accented

saptá yuñjanti ráthamékacakraméko áśvo vahati saptánāmā ǀ

trinā́bhi cakrámajáramanarvám yátremā́ víśvā bhúvanā́dhi tasthúḥ ǁ

Samhita transliteration nonaccented

sapta yuñjanti rathamekacakrameko aśvo vahati saptanāmā ǀ

trinābhi cakramajaramanarvam yatremā viśvā bhuvanādhi tasthuḥ ǁ

Padapatha Devanagari Accented

स॒प्त । यु॒ञ्ज॒न्ति॒ । रथ॑म् । एक॑ऽचक्रम् । एकः॑ । अश्वः॑ । व॒ह॒ति॒ । स॒प्तऽना॑मा ।

त्रि॒ऽनाभि॑ । च॒क्रम् । अ॒जर॑म् । अ॒न॒र्वम् । यत्र॑ । इ॒मा । विश्वा॑ । भुव॑ना । अधि॑ । त॒स्थुः ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

सप्त । युञ्जन्ति । रथम् । एकऽचक्रम् । एकः । अश्वः । वहति । सप्तऽनामा ।

त्रिऽनाभि । चक्रम् । अजरम् । अनर्वम् । यत्र । इमा । विश्वा । भुवना । अधि । तस्थुः ॥

Padapatha transliteration accented

saptá ǀ yuñjanti ǀ rátham ǀ éka-cakram ǀ ékaḥ ǀ áśvaḥ ǀ vahati ǀ saptá-nāmā ǀ

tri-nā́bhi ǀ cakrám ǀ ajáram ǀ anarvám ǀ yátra ǀ imā́ ǀ víśvā ǀ bhúvanā ǀ ádhi ǀ tasthúḥ ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

sapta ǀ yuñjanti ǀ ratham ǀ eka-cakram ǀ ekaḥ ǀ aśvaḥ ǀ vahati ǀ sapta-nāmā ǀ

tri-nābhi ǀ cakram ǀ ajaram ǀ anarvam ǀ yatra ǀ imā ǀ viśvā ǀ bhuvanā ǀ adhi ǀ tasthuḥ ǁ

interlinear translation

The seven ones [1] yoke [2] chariot [3] having one wheel [4], the one [5] horse [6] having seven names [8] bears [7] the imperishable [11] unobstructable [12] three-naved [9] wheel [10] where [13] all [15] these [14] worlds [16] have stood [18] upon [17].

01.164.03   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.14.03    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.074   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

इ॒मं रथ॒मधि॒ ये स॒प्त त॒स्थुः स॒प्तच॑क्रं स॒प्त व॑हं॒त्यश्वाः॑ ।

स॒प्त स्वसा॑रो अ॒भि सं न॑वंते॒ यत्र॒ गवां॒ निहि॑ता स॒प्त नाम॑ ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

इमं रथमधि ये सप्त तस्थुः सप्तचक्रं सप्त वहंत्यश्वाः ।

सप्त स्वसारो अभि सं नवंते यत्र गवां निहिता सप्त नाम ॥

Samhita transliteration accented

imám ráthamádhi yé saptá tasthúḥ saptácakram saptá vahantyáśvāḥ ǀ

saptá svásāro abhí sám navante yátra gávām níhitā saptá nā́ma ǁ

Samhita transliteration nonaccented

imam rathamadhi ye sapta tasthuḥ saptacakram sapta vahantyaśvāḥ ǀ

sapta svasāro abhi sam navante yatra gavām nihitā sapta nāma ǁ

Padapatha Devanagari Accented

इ॒मम् । रथ॑म् । अधि॑ । ये । स॒प्त । त॒स्थुः । स॒प्तऽच॑क्रम् । स॒प्त । व॒ह॒न्ति॒ । अश्वाः॑ ।

स॒प्त । स्वसा॑रः । अ॒भि । सम् । न॒व॒न्ते॒ । यत्र॑ । गवा॑म् । निऽहि॑ता । स॒प्त । नाम॑ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

इमम् । रथम् । अधि । ये । सप्त । तस्थुः । सप्तऽचक्रम् । सप्त । वहन्ति । अश्वाः ।

सप्त । स्वसारः । अभि । सम् । नवन्ते । यत्र । गवाम् । निऽहिता । सप्त । नाम ॥

Padapatha transliteration accented

imám ǀ rátham ǀ ádhi ǀ yé ǀ saptá ǀ tasthúḥ ǀ saptá-cakram ǀ saptá ǀ vahanti ǀ áśvāḥ ǀ

saptá ǀ svásāraḥ ǀ abhí ǀ sám ǀ navante ǀ yátra ǀ gávām ǀ ní-hitā ǀ saptá ǀ nā́ma ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

imam ǀ ratham ǀ adhi ǀ ye ǀ sapta ǀ tasthuḥ ǀ sapta-cakram ǀ sapta ǀ vahanti ǀ aśvāḥ ǀ

sapta ǀ svasāraḥ ǀ abhi ǀ sam ǀ navante ǀ yatra ǀ gavām ǀ ni-hitā ǀ sapta ǀ nāma ǁ

interlinear translation

{Those} who [4] {are} seven [5] have stood [6] upon [3] this [1] chariot [2], seven [8] horses [10] bear [9] having seven wheels [7]; seven [11] sisters [12] together [14] move [15] there where [16] are set [18] seven [19] names [20] of cows [17].

01.164.04   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.14.04    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.075   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

को द॑दर्श प्रथ॒मं जाय॑मानमस्थ॒न्वंतं॒ यद॑न॒स्था बिभ॑र्ति ।

भूम्या॒ असु॒रसृ॑गा॒त्मा क्व॑ स्वि॒त्को वि॒द्वांस॒मुप॑ गा॒त्प्रष्टु॑मे॒तत् ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

को ददर्श प्रथमं जायमानमस्थन्वंतं यदनस्था बिभर्ति ।

भूम्या असुरसृगात्मा क्व स्वित्को विद्वांसमुप गात्प्रष्टुमेतत् ॥

Samhita transliteration accented

kó dadarśa prathamám jā́yamānamasthanvántam yádanasthā́ bíbharti ǀ

bhū́myā ásurásṛgātmā́ kvá svitkó vidvā́ṃsamúpa gātpráṣṭumetát ǁ

Samhita transliteration nonaccented

ko dadarśa prathamam jāyamānamasthanvantam yadanasthā bibharti ǀ

bhūmyā asurasṛgātmā kva svitko vidvāṃsamupa gātpraṣṭumetat ǁ

Padapatha Devanagari Accented

कः । द॒द॒र्श॒ । प्र॒थ॒मम् । जाय॑मानम् । अ॒स्थ॒न्ऽवन्त॑म् । यत् । अ॒न॒स्था । बिभ॑र्ति ।

भूम्याः॑ । असुः॑ । असृ॑क् । आ॒त्मा । क्व॑ । स्वि॒त् । कः । वि॒द्वांस॑म् । उप॑ । गा॒त् । प्रष्टु॑म् । ए॒तत् ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

कः । ददर्श । प्रथमम् । जायमानम् । अस्थन्ऽवन्तम् । यत् । अनस्था । बिभर्ति ।

भूम्याः । असुः । असृक् । आत्मा । क्व । स्वित् । कः । विद्वांसम् । उप । गात् । प्रष्टुम् । एतत् ॥

Padapatha transliteration accented

káḥ ǀ dadarśa ǀ prathamám ǀ jā́yamānam ǀ asthan-vántam ǀ yát ǀ anasthā́ ǀ bíbharti ǀ

bhū́myāḥ ǀ ásuḥ ǀ ásṛk ǀ ātmā́ ǀ kvá ǀ svit ǀ káḥ ǀ vidvā́ṃsam ǀ úpa ǀ gāt ǀ práṣṭum ǀ etát ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

kaḥ ǀ dadarśa ǀ prathamam ǀ jāyamānam ǀ asthan-vantam ǀ yat ǀ anasthā ǀ bibharti ǀ

bhūmyāḥ ǀ asuḥ ǀ asṛk ǀ ātmā ǀ kva ǀ svit ǀ kaḥ ǀ vidvāṃsam ǀ upa ǀ gāt ǀ praṣṭum ǀ etat ǁ

interlinear translation

Who [1] has saw [2] the first [3] born [4], when [6] the boneless one [7] bears [8] the having bones one [5]? Where [13+14] {is} the breath [10] of earth [9], blood [11], Atman [12]? Who [15] comes [18] to [17] the knower [16] to [19] ask [19] this [20]?

01.164.05   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.14.05    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.076   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

पाकः॑ पृच्छामि॒ मन॒सावि॑जानन्दे॒वाना॑मे॒ना निहि॑ता प॒दानि॑ ।

व॒त्से ब॒ष्कयेऽधि॑ स॒प्त तंतू॒न्वि त॑त्निरे क॒वय॒ ओत॒वा उ॑ ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

पाकः पृच्छामि मनसाविजानन्देवानामेना निहिता पदानि ।

वत्से बष्कयेऽधि सप्त तंतून्वि तत्निरे कवय ओतवा उ ॥

Samhita transliteration accented

pā́kaḥ pṛcchāmi mánasā́vijānandevā́nāmenā́ níhitā padā́ni ǀ

vatsé baṣkáyé’dhi saptá tántūnví tatnire kaváya ótavā́ u ǁ

Samhita transliteration nonaccented

pākaḥ pṛcchāmi manasāvijānandevānāmenā nihitā padāni ǀ

vatse baṣkaye’dhi sapta tantūnvi tatnire kavaya otavā u ǁ

Padapatha Devanagari Accented

पाकः॑ । पृ॒च्छा॒मि॒ । मन॑सा । अवि॑ऽजानन् । दे॒वाना॑म् । ए॒ना । निऽहि॑ता । प॒दानि॑ ।

व॒त्से । ब॒ष्कये॑ । अधि॑ । स॒प्त । तन्तू॑न् । वि । त॒त्नि॒रे॒ । क॒वयः॑ । ओत॒वै । ऊं॒ इति॑ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

पाकः । पृच्छामि । मनसा । अविऽजानन् । देवानाम् । एना । निऽहिता । पदानि ।

वत्से । बष्कये । अधि । सप्त । तन्तून् । वि । तत्निरे । कवयः । ओतवै । ऊं इति ॥

Padapatha transliteration accented

pā́kaḥ ǀ pṛcchāmi ǀ mánasā ǀ ávi-jānan ǀ devā́nām ǀ enā́ ǀ ní-hitā ǀ padā́ni ǀ

vatsé ǀ baṣkáye ǀ ádhi ǀ saptá ǀ tántūn ǀ ví ǀ tatnire ǀ kaváyaḥ ǀ ótavai ǀ ūṃ íti ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

pākaḥ ǀ pṛcchāmi ǀ manasā ǀ avi-jānan ǀ devānām ǀ enā ǀ ni-hitā ǀ padāni ǀ

vatse ǀ baṣkaye ǀ adhi ǀ sapta ǀ tantūn ǀ vi ǀ tatnire ǀ kavayaḥ ǀ otavai ǀ ūṃ iti ǁ

interlinear translation

Immature [1], unknowing [4], { I } ask [2] by mind [3] about planes [8] of gods [5] hidden [7] beyond [6]; seers [16] have spread out [14+15] seven [12] threads [13] above [11] in one year old [10] calf [9] to weave [17].

01.164.06   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.15.01    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.077   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

अचि॑कित्वाञ्चिकि॒तुष॑श्चि॒दत्र॑ क॒वीन्पृ॑च्छामि वि॒द्मने॒ न वि॒द्वान् ।

वि यस्त॒स्तंभ॒ षळि॒मा रजां॑स्य॒जस्य॑ रू॒पे किमपि॑ स्वि॒देकं॑ ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

अचिकित्वाञ्चिकितुषश्चिदत्र कवीन्पृच्छामि विद्मने न विद्वान् ।

वि यस्तस्तंभ षळिमा रजांस्यजस्य रूपे किमपि स्विदेकं ॥

Samhita transliteration accented

ácikitvāñcikitúṣaścidátra kavī́npṛcchāmi vidmáne ná vidvā́n ǀ

ví yástastámbha ṣáḷimā́ rájāṃsyajásya rūpé kímápi svidékam ǁ

Samhita transliteration nonaccented

acikitvāñcikituṣaścidatra kavīnpṛcchāmi vidmane na vidvān ǀ

vi yastastambha ṣaḷimā rajāṃsyajasya rūpe kimapi svidekam ǁ

Padapatha Devanagari Accented

अचि॑कित्वान् । चि॒कि॒तुषः॑ । चि॒त् । अत्र॑ । क॒वीन् । पृ॒च्छा॒मि॒ । वि॒द्मने॑ । न । वि॒द्वान् ।

वि । यः । त॒स्तम्भ॑ । षट् । इ॒मा । रजां॑सि । अ॒जस्य॑ । रू॒पे । किम् । अपि॑ । स्वि॒त् । एक॑म् ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

अचिकित्वान् । चिकितुषः । चित् । अत्र । कवीन् । पृच्छामि । विद्मने । न । विद्वान् ।

वि । यः । तस्तम्भ । षट् । इमा । रजांसि । अजस्य । रूपे । किम् । अपि । स्वित् । एकम् ॥

Padapatha transliteration accented

ácikitvān ǀ cikitúṣaḥ ǀ cit ǀ átra ǀ kavī́n ǀ pṛcchāmi ǀ vidmáne ǀ ná ǀ vidvā́n ǀ

ví ǀ yáḥ ǀ tastámbha ǀ ṣáṭ ǀ imā́ ǀ rájāṃsi ǀ ajásya ǀ rūpé ǀ kím ǀ ápi ǀ svit ǀ ékam ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

acikitvān ǀ cikituṣaḥ ǀ cit ǀ atra ǀ kavīn ǀ pṛcchāmi ǀ vidmane ǀ na ǀ vidvān ǀ

vi ǀ yaḥ ǀ tastambha ǀ ṣaṭ ǀ imā ǀ rajāṃsi ǀ ajasya ǀ rūpe ǀ kim ǀ api ǀ svit ǀ ekam ǁ

interlinear translation

Then [4] unknowing [1] { I } ask [6] else [18+19] the seers [5] having knowledge [2] – not [8] knowing [9] for knowledge [7] – about the One [21] in form [17] of goat <unborn thought from Svar> [16], who [11] has established [12] these [14] six [13] middle worlds [15].

01.164.07   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.15.02    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.078   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

इ॒ह ब्र॑वीतु॒ य ई॑मं॒ग वेदा॒स्य वा॒मस्य॒ निहि॑तं प॒दं वेः ।

शी॒र्ष्णः क्षी॒रं दु॑ह्रते॒ गावो॑ अस्य व॒व्रिं वसा॑ना उद॒कं प॒दापुः॑ ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

इह ब्रवीतु य ईमंग वेदास्य वामस्य निहितं पदं वेः ।

शीर्ष्णः क्षीरं दुह्रते गावो अस्य वव्रिं वसाना उदकं पदापुः ॥

Samhita transliteration accented

ihá bravītu yá īmaṅgá védāsyá vāmásya níhitam padám véḥ ǀ

śīrṣṇáḥ kṣīrám duhrate gā́vo asya vavrím vásānā udakám padā́puḥ ǁ

Samhita transliteration nonaccented

iha bravītu ya īmaṅga vedāsya vāmasya nihitam padam veḥ ǀ

śīrṣṇaḥ kṣīram duhrate gāvo asya vavrim vasānā udakam padāpuḥ ǁ

Padapatha Devanagari Accented

इ॒ह । ब्र॒वी॒तु॒ । यः । ई॒म् । अ॒ङ्ग । वेद॑ । अ॒स्य । वा॒मस्य॑ । निऽहि॑तम् । प॒दम् । वेरिति॒ वेः ।

शी॒र्ष्णः । क्षी॒रम् । दु॒ह्र॒ते॒ । गावः॑ । अ॒स्य॒ । व॒व्रिम् । वसा॑नाः । उ॒द॒कम् । प॒दा । अ॒पुः॒ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

इह । ब्रवीतु । यः । ईम् । अङ्ग । वेद । अस्य । वामस्य । निऽहितम् । पदम् । वेरिति वेः ।

शीर्ष्णः । क्षीरम् । दुह्रते । गावः । अस्य । वव्रिम् । वसानाः । उदकम् । पदा । अपुः ॥

Padapatha transliteration accented

ihá ǀ bravītu ǀ yáḥ ǀ īm ǀ aṅgá ǀ véda ǀ asyá ǀ vāmásya ǀ ní-hitam ǀ padám ǀ véríti véḥ ǀ

śīrṣṇáḥ ǀ kṣīrám ǀ duhrate ǀ gā́vaḥ ǀ asya ǀ vavrím ǀ vásānāḥ ǀ udakám ǀ padā́ ǀ apuḥ ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

iha ǀ bravītu ǀ yaḥ ǀ īm ǀ aṅga ǀ veda ǀ asya ǀ vāmasya ǀ ni-hitam ǀ padam ǀ veriti veḥ ǀ

śīrṣṇaḥ ǀ kṣīram ǀ duhrate ǀ gāvaḥ ǀ asya ǀ vavrim ǀ vasānāḥ ǀ udakam ǀ padā ǀ apuḥ ǁ

interlinear translation

Here [1] let speak [2] him who [3] truly [5] has knew [6] hidden [9] plane [10] of this [7] delightful [8] bird [11]; the cows (perceptions from supramental Svar) [15] are milking [14] from his [16] head [12] with thickened milk [13], {ones} wearing [18] body [17] drank [21] water [19] by {his} foot [20].

01.164.08   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.15.03    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.079   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

मा॒ता पि॒तर॑मृ॒त आ ब॑भाज धी॒त्यग्रे॒ मन॑सा॒ सं हि ज॒ग्मे ।

सा बी॑भ॒त्सुर्गर्भ॑रसा॒ निवि॑द्धा॒ नम॑स्वंत॒ इदु॑पवा॒कमी॑युः ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

माता पितरमृत आ बभाज धीत्यग्रे मनसा सं हि जग्मे ।

सा बीभत्सुर्गर्भरसा निविद्धा नमस्वंत इदुपवाकमीयुः ॥

Samhita transliteration accented

mātā́ pitáramṛtá ā́ babhāja dhītyágre mánasā sám hí jagmé ǀ

sā́ bībhatsúrgárbharasā níviddhā námasvanta ídupavākámīyuḥ ǁ

Samhita transliteration nonaccented

mātā pitaramṛta ā babhāja dhītyagre manasā sam hi jagme ǀ

sā bībhatsurgarbharasā nividdhā namasvanta idupavākamīyuḥ ǁ

Padapatha Devanagari Accented

मा॒ता । पि॒तर॑म् । ऋ॒ते । आ । ब॒भा॒ज॒ । धी॒ती । अग्रे॑ । मन॑सा । सम् । हि । ज॒ग्मे ।

सा । बी॒भ॒त्सुः । गर्भ॑ऽरसा । निऽवि॑द्धा । नम॑स्वन्तः । इत् । उ॒प॒ऽवा॒कम् । ई॒युः॒ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

माता । पितरम् । ऋते । आ । बभाज । धीती । अग्रे । मनसा । सम् । हि । जग्मे ।

सा । बीभत्सुः । गर्भऽरसा । निऽविद्धा । नमस्वन्तः । इत् । उपऽवाकम् । ईयुः ॥

Padapatha transliteration accented

mātā́ ǀ pitáram ǀ ṛté ǀ ā́ ǀ babhāja ǀ dhītī́ ǀ ágre ǀ mánasā ǀ sám ǀ hí ǀ jagmé ǀ

sā́ ǀ bībhatsúḥ ǀ gárbha-rasā ǀ ní-viddhā ǀ námasvantaḥ ǀ ít ǀ upa-vākám ǀ īyuḥ ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

mātā ǀ pitaram ǀ ṛte ǀ ā ǀ babhāja ǀ dhītī ǀ agre ǀ manasā ǀ sam ǀ hi ǀ jagme ǀ

sā ǀ bībhatsuḥ ǀ garbha-rasā ǀ ni-viddhā ǀ namasvantaḥ ǀ it ǀ upa-vākam ǀ īyuḥ ǁ

interlinear translation

Mother [1] has gave [5] to Father [2] share [5] in Truth [3], for [10] being nourished [6] at first [7] by mind [8] {she} arrived [11] together [9]; she [12], {at first} not desiring [13], pierced [15] with impregnating juice [14]. Verily [17], the bearing bow ones [16] have come [19] with invocation [18].

01.164.09   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.15.04    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.080   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

यु॒क्ता मा॒तासी॑द्धु॒रि दक्षि॑णाया॒ अति॑ष्ठ॒द्गर्भो॑ वृज॒नीष्वं॒तः ।

अमी॑मेद्व॒त्सो अनु॒ गाम॑पश्यद्विश्वरू॒प्यं॑ त्रि॒षु योज॑नेषु ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

युक्ता मातासीद्धुरि दक्षिणाया अतिष्ठद्गर्भो वृजनीष्वंतः ।

अमीमेद्वत्सो अनु गामपश्यद्विश्वरूप्यं त्रिषु योजनेषु ॥

Samhita transliteration accented

yuktā́ mātā́sīddhurí dákṣiṇāyā átiṣṭhadgárbho vṛjanī́ṣvantáḥ ǀ

ámīmedvatsó ánu gā́mapaśyadviśvarūpyám triṣú yójaneṣu ǁ

Samhita transliteration nonaccented

yuktā mātāsīddhuri dakṣiṇāyā atiṣṭhadgarbho vṛjanīṣvantaḥ ǀ

amīmedvatso anu gāmapaśyadviśvarūpyam triṣu yojaneṣu ǁ

Padapatha Devanagari Accented

यु॒क्ता । मा॒ता । आ॒सी॒त् । धु॒रि । दक्षि॑णायाः । अति॑ष्ठत् । गर्भः॑ । वृ॒ज॒नीषु॑ । अ॒न्तरिति॑ ।

अमी॑मेत् । व॒त्सः । अनु॑ । गाम् । अ॒प॒श्य॒त् । वि॒श्व॒ऽरू॒प्य॑म् । त्रि॒षु । योज॑नेषु ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

युक्ता । माता । आसीत् । धुरि । दक्षिणायाः । अतिष्ठत् । गर्भः । वृजनीषु । अन्तरिति ।

अमीमेत् । वत्सः । अनु । गाम् । अपश्यत् । विश्वऽरूप्यम् । त्रिषु । योजनेषु ॥

Padapatha transliteration accented

yuktā́ ǀ mātā́ ǀ āsīt ǀ dhurí ǀ dákṣiṇāyāḥ ǀ átiṣṭhat ǀ gárbhaḥ ǀ vṛjanī́ṣu ǀ antáríti ǀ

ámīmet ǀ vatsáḥ ǀ ánu ǀ gā́m ǀ apaśyat ǀ viśva-rūpyám ǀ triṣú ǀ yójaneṣu ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

yuktā ǀ mātā ǀ āsīt ǀ dhuri ǀ dakṣiṇāyāḥ ǀ atiṣṭhat ǀ garbhaḥ ǀ vṛjanīṣu ǀ antariti ǀ

amīmet ǀ vatsaḥ ǀ anu ǀ gām ǀ apaśyat ǀ viśva-rūpyam ǀ triṣu ǀ yojaneṣu ǁ

interlinear translation

Yoked [1] Mother [2] was [3] in yoke [4] of Dakshina (Discrimination) [5], Child [7] stood [6] within [9] in strong places [8]; the Calf [11] bellowed [10] after [12] Cow [13], of universal from [15] looked [14] in three [16] yokings [17].

01.164.10   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.15.05    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.081   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

ति॒स्रो मा॒तॄस्त्रीन्पि॒तॄन्बिभ्र॒देक॑ ऊ॒र्ध्वस्त॑स्थौ॒ नेमव॑ ग्लापयंति ।

मं॒त्रयं॑ते दि॒वो अ॒मुष्य॑ पृ॒ष्ठे वि॑श्व॒विदं॒ वाच॒मवि॑श्वमिन्वां ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

तिस्रो मातॄस्त्रीन्पितॄन्बिभ्रदेक ऊर्ध्वस्तस्थौ नेमव ग्लापयंति ।

मंत्रयंते दिवो अमुष्य पृष्ठे विश्वविदं वाचमविश्वमिन्वां ॥

Samhita transliteration accented

tisró mātṝ́strī́npitṝ́nbíbhradéka ūrdhvástasthau némáva glāpayanti ǀ

mantráyante divó amúṣya pṛṣṭhé viśvavídam vā́camáviśvaminvām ǁ

Samhita transliteration nonaccented

tisro mātṝstrīnpitṝnbibhradeka ūrdhvastasthau nemava glāpayanti ǀ

mantrayante divo amuṣya pṛṣṭhe viśvavidam vācamaviśvaminvām ǁ

Padapatha Devanagari Accented

ति॒स्रः । मा॒तॄः । त्रीन् । पि॒तॄन् । बिभ्र॑त् । एकः॑ । ऊ॒र्ध्वः । त॒स्थौ॒ । न । ई॒म् । अव॑ । ग्ल॒प॒य॒न्ति॒ ।

म॒न्त्रय॑न्ते । दि॒वः । अ॒मुष्य॑ । पृ॒ष्ठे । वि॒श्व॒ऽविद॑म् । वाच॑म् । अवि॑श्वऽमिन्वाम् ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

तिस्रः । मातॄः । त्रीन् । पितॄन् । बिभ्रत् । एकः । ऊर्ध्वः । तस्थौ । न । ईम् । अव । ग्लपयन्ति ।

मन्त्रयन्ते । दिवः । अमुष्य । पृष्ठे । विश्वऽविदम् । वाचम् । अविश्वऽमिन्वाम् ॥

Padapatha transliteration accented

tisráḥ ǀ mātṝ́ḥ ǀ trī́n ǀ pitṝ́n ǀ bíbhrat ǀ ékaḥ ǀ ūrdhváḥ ǀ tasthau ǀ ná ǀ īm ǀ áva ǀ glapayanti ǀ

mantráyante ǀ diváḥ ǀ amúṣya ǀ pṛṣṭhé ǀ viśva-vídam ǀ vā́cam ǀ áviśva-minvām ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

tisraḥ ǀ mātṝḥ ǀ trīn ǀ pitṝn ǀ bibhrat ǀ ekaḥ ǀ ūrdhvaḥ ǀ tasthau ǀ na ǀ īm ǀ ava ǀ glapayanti ǀ

mantrayante ǀ divaḥ ǀ amuṣya ǀ pṛṣṭhe ǀ viśva-vidam ǀ vācam ǀ aviśva-minvām ǁ

interlinear translation

The One [6] stands [8] high [7] bearing [5] three [1] not [9] outwearing [11+12] Mothers [2], three [3] Fathers [4]; in high level [16] of that [15] Heaven [14] {they} speak [13] for the omniscient [17] the speech [18] not by all apprehended [19].

01.164.11   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.16.01    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.082   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

द्वाद॑शारं न॒हि तज्जरा॑य॒ वर्व॑र्ति च॒क्रं परि॒ द्यामृ॒तस्य॑ ।

आ पु॒त्रा अ॑ग्ने मिथु॒नासो॒ अत्र॑ स॒प्त श॒तानि॑ विंश॒तिश्च॑ तस्थुः ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

द्वादशारं नहि तज्जराय वर्वर्ति चक्रं परि द्यामृतस्य ।

आ पुत्रा अग्ने मिथुनासो अत्र सप्त शतानि विंशतिश्च तस्थुः ॥

Samhita transliteration accented

dvā́daśāram nahí tájjárāya várvarti cakrám pári dyā́mṛtásya ǀ

ā́ putrā́ agne mithunā́so átra saptá śatā́ni viṃśatíśca tasthuḥ ǁ

Samhita transliteration nonaccented

dvādaśāram nahi tajjarāya varvarti cakram pari dyāmṛtasya ǀ

ā putrā agne mithunāso atra sapta śatāni viṃśatiśca tasthuḥ ǁ

Padapatha Devanagari Accented

द्वाद॑शऽअरम् । न॒हि । तत् । जरा॑य । वर्व॑र्ति । च॒क्रम् । परि॑ । द्याम् । ऋ॒तस्य॑ ।

आ । पु॒त्राः । अ॒ग्ने॒ । मि॒थु॒नासः॑ । अत्र॑ । स॒प्त । श॒तानि॑ । विं॒श॒तिः । च॒ । त॒स्थुः॒ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

द्वादशऽअरम् । नहि । तत् । जराय । वर्वर्ति । चक्रम् । परि । द्याम् । ऋतस्य ।

आ । पुत्राः । अग्ने । मिथुनासः । अत्र । सप्त । शतानि । विंशतिः । च । तस्थुः ॥

Padapatha transliteration accented

dvā́daśa-aram ǀ nahí ǀ tát ǀ járāya ǀ várvarti ǀ cakrám ǀ pári ǀ dyā́m ǀ ṛtásya ǀ

ā́ ǀ putrā́ḥ ǀ agne ǀ mithunā́saḥ ǀ átra ǀ saptá ǀ śatā́ni ǀ viṃśatíḥ ǀ ca ǀ tasthuḥ ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

dvādaśa-aram ǀ nahi ǀ tat ǀ jarāya ǀ varvarti ǀ cakram ǀ pari ǀ dyām ǀ ṛtasya ǀ

ā ǀ putrāḥ ǀ agne ǀ mithunāsaḥ ǀ atra ǀ sapta ǀ śatāni ǀ viṃśatiḥ ǀ ca ǀ tasthuḥ ǁ

interlinear translation

That [3] wheel [6] with twelve spokes [1] not [2] for wearing out [4] is all around [7] surrounded [5] by Heaven [8] of the Truth [9]; then [14] sons [11], O Agni [12], have stood [19] in pairs [13] seven [15] hundreds [16] and [18] twenty [17].

01.164.12   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.16.02    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.083   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

पंच॑पादं पि॒तरं॒ द्वाद॑शाकृतिं दि॒व आ॑हुः॒ परे॒ अर्धे॑ पुरी॒षिणं॑ ।

अथे॒मे अ॒न्य उप॑रे विचक्ष॒णं स॒प्तच॑क्रे॒ षळ॑र आहु॒रर्पि॑तं ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

पंचपादं पितरं द्वादशाकृतिं दिव आहुः परे अर्धे पुरीषिणं ।

अथेमे अन्य उपरे विचक्षणं सप्तचक्रे षळर आहुरर्पितं ॥

Samhita transliteration accented

páñcapādam pitáram dvā́daśākṛtim divá āhuḥ páre árdhe purīṣíṇam ǀ

áthemé anyá úpare vicakṣaṇám saptácakre ṣáḷara āhurárpitam ǁ

Samhita transliteration nonaccented

pañcapādam pitaram dvādaśākṛtim diva āhuḥ pare ardhe purīṣiṇam ǀ

atheme anya upare vicakṣaṇam saptacakre ṣaḷara āhurarpitam ǁ

Padapatha Devanagari Accented

पञ्च॑ऽपादम् । पि॒तर॑म् । द्वाद॑शऽआकृतिम् । दि॒वः । आ॒हुः॒ । परे॑ । अर्धे॑ । पु॒री॒षिण॑म् ।

अथ॑ । इ॒मे । अ॒न्ये । उप॑रे । वि॒ऽच॒क्ष॒णम् । स॒प्तऽच॑क्रे । षट्ऽअ॑रे । आ॒हुः॒ । अर्पि॑तम् ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

पञ्चऽपादम् । पितरम् । द्वादशऽआकृतिम् । दिवः । आहुः । परे । अर्धे । पुरीषिणम् ।

अथ । इमे । अन्ये । उपरे । विऽचक्षणम् । सप्तऽचक्रे । षट्ऽअरे । आहुः । अर्पितम् ॥

Padapatha transliteration accented

páñca-pādam ǀ pitáram ǀ dvā́daśa-ākṛtim ǀ diváḥ ǀ āhuḥ ǀ páre ǀ árdhe ǀ purīṣíṇam ǀ

átha ǀ imé ǀ anyé ǀ úpare ǀ vi-cakṣaṇám ǀ saptá-cakre ǀ ṣáṭ-are ǀ āhuḥ ǀ árpitam ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

pañca-pādam ǀ pitaram ǀ dvādaśa-ākṛtim ǀ divaḥ ǀ āhuḥ ǀ pare ǀ ardhe ǀ purīṣiṇam ǀ

atha ǀ ime ǀ anye ǀ upare ǀ vi-cakṣaṇam ǀ sapta-cakre ǀ ṣaṭ-are ǀ āhuḥ ǀ arpitam ǁ

interlinear translation

{They} have said [5] about five-footed [1] with twelve forms [3] Father [2] living [8] in supreme [6] realm [7] of Heaven [4]; then [9] these [10] other ones [11] say [16] about all-seeing [13] fixed [17] upon [12] having seven wheels [14] having six spokes [15].

01.164.13   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.16.03    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.084   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

पंचा॑रे च॒क्रे प॑रि॒वर्त॑माने॒ तस्मि॒न्ना त॑स्थु॒र्भुव॑नानि॒ विश्वा॑ ।

तस्य॒ नाक्ष॑स्तप्यते॒ भूरि॑भारः स॒नादे॒व न शी॑र्यते॒ सना॑भिः ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

पंचारे चक्रे परिवर्तमाने तस्मिन्ना तस्थुर्भुवनानि विश्वा ।

तस्य नाक्षस्तप्यते भूरिभारः सनादेव न शीर्यते सनाभिः ॥

Samhita transliteration accented

páñcāre cakré parivártamāne tásminnā́ tasthurbhúvanāni víśvā ǀ

tásya nā́kṣastapyate bhū́ribhāraḥ sanā́devá ná śīryate sánābhiḥ ǁ

Samhita transliteration nonaccented

pañcāre cakre parivartamāne tasminnā tasthurbhuvanāni viśvā ǀ

tasya nākṣastapyate bhūribhāraḥ sanādeva na śīryate sanābhiḥ ǁ

Padapatha Devanagari Accented

पञ्च॑ऽअरे । च॒क्रे । प॒रि॒ऽवर्त॑माने । तस्मि॑न् । आ । त॒स्थुः॒ । भुव॑नानि । विश्वा॑ ।

तस्य॑ । न । अक्षः॑ । त॒प्य॒ते॒ । भूरि॑ऽभारः । स॒नात् । ए॒व । न । शी॒र्य॒ते॒ । सऽना॑भिः ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

पञ्चऽअरे । चक्रे । परिऽवर्तमाने । तस्मिन् । आ । तस्थुः । भुवनानि । विश्वा ।

तस्य । न । अक्षः । तप्यते । भूरिऽभारः । सनात् । एव । न । शीर्यते । सऽनाभिः ॥

Padapatha transliteration accented

páñca-are ǀ cakré ǀ pari-vártamāne ǀ tásmin ǀ ā́ ǀ tasthuḥ ǀ bhúvanāni ǀ víśvā ǀ

tásya ǀ ná ǀ ákṣaḥ ǀ tapyate ǀ bhū́ri-bhāraḥ ǀ sanā́t ǀ evá ǀ ná ǀ śīryate ǀ sá-nābhiḥ ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

pañca-are ǀ cakre ǀ pari-vartamāne ǀ tasmin ǀ ā ǀ tasthuḥ ǀ bhuvanāni ǀ viśvā ǀ

tasya ǀ na ǀ akṣaḥ ǀ tapyate ǀ bhūri-bhāraḥ ǀ sanāt ǀ eva ǀ na ǀ śīryate ǀ sa-nābhiḥ ǁ

interlinear translation

In that [4] wheel [2] having five spokes [1] moving everywhere [3] the all [8] worlds [7] have stood [6]; its [9] heavily laden [13] axle [11] not [10] ignites [12], verily [15], never [14+16] breaks [17], having the same nave [18].

01.164.14   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.16.04    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.085   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

सने॑मि च॒क्रम॒जरं॒ वि वा॑वृत उत्ता॒नायां॒ दश॑ यु॒क्ता व॑हंति ।

सूर्य॑स्य॒ चक्षू॒ रज॑सै॒त्यावृ॑तं॒ तस्मि॒न्नार्पि॑ता॒ भुव॑नानि॒ विश्वा॑ ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

सनेमि चक्रमजरं वि वावृत उत्तानायां दश युक्ता वहंति ।

सूर्यस्य चक्षू रजसैत्यावृतं तस्मिन्नार्पिता भुवनानि विश्वा ॥

Samhita transliteration accented

sánemi cakrámajáram ví vāvṛta uttānā́yām dáśa yuktā́ vahanti ǀ

sū́ryasya cákṣū rájasaityā́vṛtam tásminnā́rpitā bhúvanāni víśvā ǁ

Samhita transliteration nonaccented

sanemi cakramajaram vi vāvṛta uttānāyām daśa yuktā vahanti ǀ

sūryasya cakṣū rajasaityāvṛtam tasminnārpitā bhuvanāni viśvā ǁ

Padapatha Devanagari Accented

सऽने॑मि । च॒क्रम् । अ॒जर॑म् । वि । व॒वृ॒ते॒ । उ॒त्ता॒नाया॑म् । दश॑ । यु॒क्ताः । व॒ह॒न्ति॒ ।

सूर्य॑स्य । चक्षुः॑ । रज॑सा । ए॒ति॒ । आऽवृ॑तम् । तस्मि॑न् । आर्पि॑ता । भुव॑नानि । विश्वा॑ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

सऽनेमि । चक्रम् । अजरम् । वि । ववृते । उत्तानायाम् । दश । युक्ताः । वहन्ति ।

सूर्यस्य । चक्षुः । रजसा । एति । आऽवृतम् । तस्मिन् । आर्पिता । भुवनानि । विश्वा ॥

Padapatha transliteration accented

sá-nemi ǀ cakrám ǀ ajáram ǀ ví ǀ vavṛte ǀ uttānā́yām ǀ dáśa ǀ yuktā́ḥ ǀ vahanti ǀ

sū́ryasya ǀ cákṣuḥ ǀ rájasā ǀ eti ǀ ā́-vṛtam ǀ tásmin ǀ ā́rpitā ǀ bhúvanāni ǀ víśvā ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

sa-nemi ǀ cakram ǀ ajaram ǀ vi ǀ vavṛte ǀ uttānāyām ǀ daśa ǀ yuktāḥ ǀ vahanti ǀ

sūryasya ǀ cakṣuḥ ǀ rajasā ǀ eti ǀ ā-vṛtam ǀ tasmin ǀ ārpitā ǀ bhuvanāni ǀ viśvā ǁ

interlinear translation

Ever [1] the wheel [2] ageless [3] rolls [4+5], ten [7] yoked [8] bear [9] in stretched out [6]; eye [11] of the Sun [10], surrounded [14] by middle world [12] goes [13], in it [15] {there are} all [18] fastened [16] worlds [17].

01.164.15   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.16.05    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.086   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

सा॒कं॒जानां॑ स॒प्तथ॑माहुरेक॒जं षळिद्य॒मा ऋष॑यो देव॒जा इति॑ ।

तेषा॑मि॒ष्टानि॒ विहि॑तानि धाम॒शः स्था॒त्रे रे॑जंते॒ विकृ॑तानि रूप॒शः ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

साकंजानां सप्तथमाहुरेकजं षळिद्यमा ऋषयो देवजा इति ।

तेषामिष्टानि विहितानि धामशः स्थात्रे रेजंते विकृतानि रूपशः ॥

Samhita transliteration accented

sākaṃjā́nām saptáthamāhurekajám ṣáḷídyamā́ ṛ́ṣayo devajā́ íti ǀ

téṣāmiṣṭā́ni víhitāni dhāmaśáḥ sthātré rejante víkṛtāni rūpaśáḥ ǁ

Samhita transliteration nonaccented

sākaṃjānām saptathamāhurekajam ṣaḷidyamā ṛṣayo devajā iti ǀ

teṣāmiṣṭāni vihitāni dhāmaśaḥ sthātre rejante vikṛtāni rūpaśaḥ ǁ

Padapatha Devanagari Accented

सा॒क॒म्ऽजाना॑म् । स॒प्तथ॑म् । आ॒हुः॒ । ए॒क॒ऽजम् । षट् । इत् । य॒माः । ऋष॑यः । दे॒व॒ऽजाः । इति॑ ।

तेषा॑म् । इ॒ष्टानि॑ । विऽहि॑तानि । धा॒म॒ऽशः । स्था॒त्रे । रे॒ज॒न्ते॒ । विऽकृ॑तानि । रू॒प॒ऽशः ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

साकम्ऽजानाम् । सप्तथम् । आहुः । एकऽजम् । षट् । इत् । यमाः । ऋषयः । देवऽजाः । इति ।

तेषाम् । इष्टानि । विऽहितानि । धामऽशः । स्थात्रे । रेजन्ते । विऽकृतानि । रूपऽशः ॥

Padapatha transliteration accented

sākam-jā́nām ǀ saptátham ǀ āhuḥ ǀ eka-jám ǀ ṣáṭ ǀ ít ǀ yamā́ḥ ǀ ṛ́ṣayaḥ ǀ deva-jā́ḥ ǀ íti ǀ

téṣām ǀ iṣṭā́ni ǀ ví-hitāni ǀ dhāma-śáḥ ǀ sthātré ǀ rejante ǀ ví-kṛtāni ǀ rūpa-śáḥ ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

sākam-jānām ǀ saptatham ǀ āhuḥ ǀ eka-jam ǀ ṣaṭ ǀ it ǀ yamāḥ ǀ ṛṣayaḥ ǀ deva-jāḥ ǀ iti ǀ

teṣām ǀ iṣṭāni ǀ vi-hitāni ǀ dhāma-śaḥ ǀ sthātre ǀ rejante ǀ vi-kṛtāni ǀ rūpa-śaḥ ǁ

interlinear translation

Of those that are born together [1] the seventh [2], so [10] {they} have spoke [3], was born alone [4], six {are} [5] verily [6] twins [7], the god-born [9] rishis [8]; their [11] desirable {dwellers} [12], ordered [13] according to place [14] stir [16] in a fixity [15], changed [17] in different forms [18].

01.164.16   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.17.01    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.087   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

स्त्रियः॑ स॒तीस्ताँ उ॑ मे पुं॒स आ॑हुः॒ पश्य॑दक्ष॒ण्वान्न वि चे॑तदं॒धः ।

क॒विर्यः पु॒त्रः स ई॒मा चि॑केत॒ यस्ता वि॑जा॒नात्स पि॒तुष्पि॒तास॑त् ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

स्त्रियः सतीस्ताँ उ मे पुंस आहुः पश्यदक्षण्वान्न वि चेतदंधः ।

कविर्यः पुत्रः स ईमा चिकेत यस्ता विजानात्स पितुष्पितासत् ॥

Samhita transliteration accented

stríyaḥ satī́stā́m̐ u me puṃsá āhuḥ páśyadakṣaṇvā́nná ví cetadandháḥ ǀ

kavíryáḥ putráḥ sá īmā́ ciketa yástā́ vijānā́tsá pitúṣpitā́sat ǁ

Samhita transliteration nonaccented

striyaḥ satīstām̐ u me puṃsa āhuḥ paśyadakṣaṇvānna vi cetadandhaḥ ǀ

kaviryaḥ putraḥ sa īmā ciketa yastā vijānātsa pituṣpitāsat ǁ

Padapatha Devanagari Accented

स्त्रियः॑ । स॒तीः । तान् । ऊं॒ इति॑ । मे॒ । पुं॒सः । आ॒हुः॒ । पश्य॑त् । अ॒क्ष॒ण्ऽवान् । न । वि । चे॒त॒त् । अ॒न्धः ।

क॒विः । यः । पु॒त्रः । सः । ई॒म् । आ । चि॒के॒त॒ । यः । ता । वि॒ऽजा॒नात् । सः । पि॒तुः । पि॒ता । अ॒स॒त् ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

स्त्रियः । सतीः । तान् । ऊं इति । मे । पुंसः । आहुः । पश्यत् । अक्षण्ऽवान् । न । वि । चेतत् । अन्धः ।

कविः । यः । पुत्रः । सः । ईम् । आ । चिकेत । यः । ता । विऽजानात् । सः । पितुः । पिता । असत् ॥

Padapatha transliteration accented

stríyaḥ ǀ satī́ḥ ǀ tā́n ǀ ūṃ íti ǀ me ǀ puṃsáḥ ǀ āhuḥ ǀ páśyat ǀ akṣaṇ-vā́n ǀ ná ǀ ví ǀ cetat ǀ andháḥ ǀ

kavíḥ ǀ yáḥ ǀ putráḥ ǀ sáḥ ǀ īm ǀ ā́ ǀ ciketa ǀ yáḥ ǀ tā́ ǀ vi-jānā́t ǀ sáḥ ǀ pitúḥ ǀ pitā́ ǀ asat ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

striyaḥ ǀ satīḥ ǀ tān ǀ ūṃ iti ǀ me ǀ puṃsaḥ ǀ āhuḥ ǀ paśyat ǀ akṣaṇ-vān ǀ na ǀ vi ǀ cetat ǀ andhaḥ ǀ

kaviḥ ǀ yaḥ ǀ putraḥ ǀ saḥ ǀ īm ǀ ā ǀ ciketa ǀ yaḥ ǀ tā ǀ vi-jānāt ǀ saḥ ǀ pituḥ ǀ pitā ǀ asat ǁ

interlinear translation

{Although they} are [2] females [1], I [5] have been told [7] {that} they {are} [3] males [6]. The having eyes one [9] {is} seeing [8], the blind one [13] does not [10] distinguish [11+12]. The seer [14], who {is} [15] son [16], he [17] is awaked in consciousness [20], he [24], who [21] knows [23] them [22] will be [27] the father [26] of father [25].

01.164.17   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.17.02    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.088   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

अ॒वः परे॑ण प॒र ए॒नाव॑रेण प॒दा व॒त्सं बिभ्र॑ती॒ गौरुद॑स्थात् ।

सा क॒द्रीची॒ कं स्वि॒दर्धं॒ परा॑गा॒त्क्व॑ स्वित्सूते न॒हि यू॒थे अं॒तः ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

अवः परेण पर एनावरेण पदा वत्सं बिभ्रती गौरुदस्थात् ।

सा कद्रीची कं स्विदर्धं परागात्क्व स्वित्सूते नहि यूथे अंतः ॥

Samhita transliteration accented

aváḥ páreṇa pará enā́vareṇa padā́ vatsám bíbhratī gáurúdasthāt ǀ

sā́ kadrī́cī kám svidárdham párāgātkvá svitsūte nahí yūthé antáḥ ǁ

Samhita transliteration nonaccented

avaḥ pareṇa para enāvareṇa padā vatsam bibhratī gaurudasthāt ǀ

sā kadrīcī kam svidardham parāgātkva svitsūte nahi yūthe antaḥ ǁ

Padapatha Devanagari Accented

अ॒वः । परे॑ण । प॒रः । ए॒ना । अव॑रेण । प॒दा । व॒त्सम् । बिभ्र॑ती । गौः । उत् । अ॒स्था॒त् ।

सा । क॒द्रीची॑ । कम् । स्वि॒त् । अर्ध॑म् । परा॑ । अ॒गा॒त् । क्व॑ । स्वि॒त् । सू॒ते॒ । न॒हि । यू॒थे । अ॒न्तरिति॑ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

अवः । परेण । परः । एना । अवरेण । पदा । वत्सम् । बिभ्रती । गौः । उत् । अस्थात् ।

सा । कद्रीची । कम् । स्वित् । अर्धम् । परा । अगात् । क्व । स्वित् । सूते । नहि । यूथे । अन्तरिति ॥

Padapatha transliteration accented

aváḥ ǀ páreṇa ǀ paráḥ ǀ enā́ ǀ ávareṇa ǀ padā́ ǀ vatsám ǀ bíbhratī ǀ gáuḥ ǀ út ǀ asthāt ǀ

sā́ ǀ kadrī́cī ǀ kám ǀ svit ǀ árdham ǀ párā ǀ agāt ǀ kvá ǀ svit ǀ sūte ǀ nahí ǀ yūthé ǀ antáríti ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

avaḥ ǀ pareṇa ǀ paraḥ ǀ enā ǀ avareṇa ǀ padā ǀ vatsam ǀ bibhratī ǀ gauḥ ǀ ut ǀ asthāt ǀ

sā ǀ kadrīcī ǀ kam ǀ svit ǀ ardham ǀ parā ǀ agāt ǀ kva ǀ svit ǀ sūte ǀ nahi ǀ yūthe ǀ antariti ǁ

interlinear translation

Below [1] supreme [3], above [2] this [4] lowest [5] plane [6] the Cow [9] bearing [8] Calf [7] has stood [11] up [10]. Where does [13] She [12] turned [13]? In what [14+15] highest [17] realm [16] have {She} came [18]? Where [19+20] does {She} deliver {a child} [21], surely not [22] in the herd [23]?

01.164.18   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.17.03    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.089   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

अ॒वः परे॑ण पि॒तरं॒ यो अ॑स्यानु॒वेद॑ प॒र ए॒नाव॑रेण ।

क॒वी॒यमा॑नः॒ क इ॒ह प्र वो॑चद्दे॒वं मनः॒ कुतो॒ अधि॒ प्रजा॑तं ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

अवः परेण पितरं यो अस्यानुवेद पर एनावरेण ।

कवीयमानः क इह प्र वोचद्देवं मनः कुतो अधि प्रजातं ॥

Samhita transliteration accented

aváḥ páreṇa pitáram yó asyānuvéda pará enā́vareṇa ǀ

kavīyámānaḥ ká ihá prá vocaddevám mánaḥ kúto ádhi prájātam ǁ

Samhita transliteration nonaccented

avaḥ pareṇa pitaram yo asyānuveda para enāvareṇa ǀ

kavīyamānaḥ ka iha pra vocaddevam manaḥ kuto adhi prajātam ǁ

Padapatha Devanagari Accented

अ॒वः । परे॑ण । पि॒तर॑म् । यः । अ॒स्य॒ । अ॒नु॒ऽवेद॑ । प॒रः । ए॒ना । अव॑रेण ।

क॒वि॒ऽयमा॑नः । कः । इ॒ह । प्र । वो॒च॒त् । दे॒वम् । मनः॑ । कुतः॑ । अधि॑ । प्रऽजा॑तम् ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

अवः । परेण । पितरम् । यः । अस्य । अनुऽवेद । परः । एना । अवरेण ।

कविऽयमानः । कः । इह । प्र । वोचत् । देवम् । मनः । कुतः । अधि । प्रऽजातम् ॥

Padapatha transliteration accented

aváḥ ǀ páreṇa ǀ pitáram ǀ yáḥ ǀ asya ǀ anu-véda ǀ paráḥ ǀ enā́ ǀ ávareṇa ǀ

kavi-yámānaḥ ǀ káḥ ǀ ihá ǀ prá ǀ vocat ǀ devám ǀ mánaḥ ǀ kútaḥ ǀ ádhi ǀ prá-jātam ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

avaḥ ǀ pareṇa ǀ pitaram ǀ yaḥ ǀ asya ǀ anu-veda ǀ paraḥ ǀ enā ǀ avareṇa ǀ

kavi-yamānaḥ ǀ kaḥ ǀ iha ǀ pra ǀ vocat ǀ devam ǀ manaḥ ǀ kutaḥ ǀ adhi ǀ pra-jātam ǁ

interlinear translation

Who [4] considering himself as a seer [10] has knew [6] his [5] Father [3] {who is} below [1] supreme [2], above [7] this [8] lowest [9]? Who [11] announced [13+14] here [12]? From whom [17] the divine [15] mind [16] is born [19] above [18]?

01.164.19   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.17.04    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.090   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

ये अ॒र्वांच॒स्ताँ उ॒ परा॑च आहु॒र्ये परां॑च॒स्ताँ उ॑ अ॒र्वाच॑ आहुः ।

इंद्र॑श्च॒ या च॒क्रथुः॑ सोम॒ तानि॑ धु॒रा न यु॒क्ता रज॑सो वहंति ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

ये अर्वांचस्ताँ उ पराच आहुर्ये परांचस्ताँ उ अर्वाच आहुः ।

इंद्रश्च या चक्रथुः सोम तानि धुरा न युक्ता रजसो वहंति ॥

Samhita transliteration accented

yé arvā́ñcastā́m̐ u párāca āhuryé párāñcastā́m̐ u arvā́ca āhuḥ ǀ

índraśca yā́ cakráthuḥ soma tā́ni dhurā́ ná yuktā́ rájaso vahanti ǁ

Samhita transliteration nonaccented

ye arvāñcastām̐ u parāca āhurye parāñcastām̐ u arvāca āhuḥ ǀ

indraśca yā cakrathuḥ soma tāni dhurā na yuktā rajaso vahanti ǁ

Padapatha Devanagari Accented

ये । अ॒र्वाञ्चः॑ । तान् । ऊं॒ इति॑ । परा॑चः । आ॒हुः॒ । ये । परा॑ञ्चः । तान् । ऊं॒ इति॑ । अ॒र्वाचः॑ । आ॒हुः॒ ।

इन्द्रः॑ । च॒ । या । च॒क्रथुः॑ । सो॒म॒ । तानि॑ । धु॒रा । न । यु॒क्ताः । रज॑सः । व॒ह॒न्ति॒ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

ये । अर्वाञ्चः । तान् । ऊं इति । पराचः । आहुः । ये । पराञ्चः । तान् । ऊं इति । अर्वाचः । आहुः ।

इन्द्रः । च । या । चक्रथुः । सोम । तानि । धुरा । न । युक्ताः । रजसः । वहन्ति ॥

Padapatha transliteration accented

yé ǀ arvā́ñcaḥ ǀ tā́n ǀ ūṃ íti ǀ párācaḥ ǀ āhuḥ ǀ yé ǀ párāñcaḥ ǀ tā́n ǀ ūṃ íti ǀ arvā́caḥ ǀ āhuḥ ǀ

índraḥ ǀ ca ǀ yā́ ǀ cakráthuḥ ǀ soma ǀ tā́ni ǀ dhurā́ ǀ ná ǀ yuktā́ḥ ǀ rájasaḥ ǀ vahanti ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

ye ǀ arvāñcaḥ ǀ tān ǀ ūṃ iti ǀ parācaḥ ǀ āhuḥ ǀ ye ǀ parāñcaḥ ǀ tān ǀ ūṃ iti ǀ arvācaḥ ǀ āhuḥ ǀ

indraḥ ǀ ca ǀ yā ǀ cakrathuḥ ǀ soma ǀ tāni ǀ dhurā ǀ na ǀ yuktāḥ ǀ rajasaḥ ǀ vahanti ǁ

interlinear translation

{They} have told [6] {that} they who {are} [1] the coming ones [2], they {are} [3] the departing ones [5]; {they} have told [12] {that} they who {are} [7] the departing ones [8], they {are} [9] the coming ones [11]. O Indra [13] and [14] Soma [17], these, whom [18] you two [15] have made [16], yoked [21] bear [23] as if [20] by cart [19] from the middle world [22].

01.164.20   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.17.05    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.091   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

द्वा सु॑प॒र्णा स॒युजा॒ सखा॑या समा॒नं वृ॒क्षं परि॑ षस्वजाते ।

तयो॑र॒न्यः पिप्प॑लं स्वा॒द्वत्त्यन॑श्नन्न॒न्यो अ॒भि चा॑कशीति ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

द्वा सुपर्णा सयुजा सखाया समानं वृक्षं परि षस्वजाते ।

तयोरन्यः पिप्पलं स्वाद्वत्त्यनश्नन्नन्यो अभि चाकशीति ॥

Samhita transliteration accented

dvā́ suparṇā́ sayújā sákhāyā samānám vṛkṣám pári ṣasvajāte ǀ

táyoranyáḥ píppalam svādváttyánaśnannanyó abhí cākaśīti ǁ

Samhita transliteration nonaccented

dvā suparṇā sayujā sakhāyā samānam vṛkṣam pari ṣasvajāte ǀ

tayoranyaḥ pippalam svādvattyanaśnannanyo abhi cākaśīti ǁ

Padapatha Devanagari Accented

द्वा । सु॒ऽप॒र्णा । स॒ऽयुजा॑ । सखा॑या । स॒मा॒नम् । वृ॒क्षम् । परि॑ । स॒स्व॒जा॒ते॒ इति॑ ।

तयोः॑ । अ॒न्यः । पिप्प॑लम् । स्वा॒दु । अत्ति॑ । अन॑श्नन् । अ॒न्यः । अ॒भि । चा॒क॒शी॒ति॒ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

द्वा । सुऽपर्णा । सऽयुजा । सखाया । समानम् । वृक्षम् । परि । सस्वजाते इति ।

तयोः । अन्यः । पिप्पलम् । स्वादु । अत्ति । अनश्नन् । अन्यः । अभि । चाकशीति ॥

Padapatha transliteration accented

dvā́ ǀ su-parṇā́ ǀ sa-yújā ǀ sákhāyā ǀ samānám ǀ vṛkṣám ǀ pári ǀ sasvajāte íti ǀ

táyoḥ ǀ anyáḥ ǀ píppalam ǀ svādú ǀ átti ǀ ánaśnan ǀ anyáḥ ǀ abhí ǀ cākaśīti ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

dvā ǀ su-parṇā ǀ sa-yujā ǀ sakhāyā ǀ samānam ǀ vṛkṣam ǀ pari ǀ sasvajāte iti ǀ

tayoḥ ǀ anyaḥ ǀ pippalam ǀ svādu ǀ atti ǀ anaśnan ǀ anyaḥ ǀ abhi ǀ cākaśīti ǁ

interlinear translation

The two [1] with beautiful wings [2] close [3] friends [4] embraced [8] around [7] the common [5] tree [6]; one [10] of them [9] eats [13] the sweet [12] fruit [11], another [15] not eating [14], looks [17] on {the eating one}1 [16].

1 Famous allegory of Purusha (observing witness and giver of sanction, anumantṛ) and of outer involved being that is subject to the Nature (anīśa). This rik was repeated by Mandukya Upanishad (3.1.1) and Shvetashvara Upanishad (4.6).

01.164.21   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.18.01    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.092   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

यत्रा॑ सुप॒र्णा अ॒मृत॑स्य भा॒गमनि॑मेषं वि॒दथा॑भि॒स्वरं॑ति ।

इ॒नो विश्व॑स्य॒ भुव॑नस्य गो॒पाः स मा॒ धीरः॒ पाक॒मत्रा वि॑वेश ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

यत्रा सुपर्णा अमृतस्य भागमनिमेषं विदथाभिस्वरंति ।

इनो विश्वस्य भुवनस्य गोपाः स मा धीरः पाकमत्रा विवेश ॥

Samhita transliteration accented

yátrā suparṇā́ amṛ́tasya bhāgámánimeṣam vidáthābhisváranti ǀ

inó víśvasya bhúvanasya gopā́ḥ sá mā dhī́raḥ pā́kamátrā́ viveśa ǁ

Samhita transliteration nonaccented

yatrā suparṇā amṛtasya bhāgamanimeṣam vidathābhisvaranti ǀ

ino viśvasya bhuvanasya gopāḥ sa mā dhīraḥ pākamatrā viveśa ǁ

Padapatha Devanagari Accented

यत्र॑ । सु॒ऽप॒र्णा । अ॒मृत॑स्य । भा॒गम् । अनि॑ऽमेषम् । वि॒दथा॑ । अ॒भि॒ऽस्वर॑न्ति ।

इ॒नः । विश्व॑स्य । भुव॑नस्य । गो॒पाः । सः । मा॒ । धीरः॑ । पाक॑म् । अत्र॑ । आ । वि॒वे॒श॒ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

यत्र । सुऽपर्णा । अमृतस्य । भागम् । अनिऽमेषम् । विदथा । अभिऽस्वरन्ति ।

इनः । विश्वस्य । भुवनस्य । गोपाः । सः । मा । धीरः । पाकम् । अत्र । आ । विवेश ॥

Padapatha transliteration accented

yátra ǀ su-parṇā́ ǀ amṛ́tasya ǀ bhāgám ǀ áni-meṣam ǀ vidáthā ǀ abhi-sváranti ǀ

ináḥ ǀ víśvasya ǀ bhúvanasya ǀ gopā́ḥ ǀ sáḥ ǀ mā ǀ dhī́raḥ ǀ pā́kam ǀ átra ǀ ā́ ǀ viveśa ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

yatra ǀ su-parṇā ǀ amṛtasya ǀ bhāgam ǀ ani-meṣam ǀ vidathā ǀ abhi-svaranti ǀ

inaḥ ǀ viśvasya ǀ bhuvanasya ǀ gopāḥ ǀ saḥ ǀ mā ǀ dhīraḥ ǀ pākam ǀ atra ǀ ā ǀ viveśa ǁ

interlinear translation

Where [1] {they} vigilant [5] with beautiful wings [2] are voicing [7] share [4] in immortality [3], knowledges [6], the Lord [8] of all [9] being [10], Guardian [11], he [12] to me [13], the Wise one [14] to the ignorant [15], then [16] has came [17+18].

01.164.22   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.18.02    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.093   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

यस्मि॑न्वृ॒क्षे म॒ध्वदः॑ सुप॒र्णा नि॑वि॒शंते॒ सुव॑ते॒ चाधि॒ विश्वे॑ ।

तस्येदा॑हुः॒ पिप्प॑लं स्वा॒द्वग्रे॒ तन्नोन्न॑श॒द्यः पि॒तरं॒ न वेद॑ ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

यस्मिन्वृक्षे मध्वदः सुपर्णा निविशंते सुवते चाधि विश्वे ।

तस्येदाहुः पिप्पलं स्वाद्वग्रे तन्नोन्नशद्यः पितरं न वेद ॥

Samhita transliteration accented

yásminvṛkṣé madhvádaḥ suparṇā́ niviśánte súvate cā́dhi víśve ǀ

tásyédāhuḥ píppalam svādvágre tánnónnaśadyáḥ pitáram ná véda ǁ

Samhita transliteration nonaccented

yasminvṛkṣe madhvadaḥ suparṇā niviśante suvate cādhi viśve ǀ

tasyedāhuḥ pippalam svādvagre tannonnaśadyaḥ pitaram na veda ǁ

Padapatha Devanagari Accented

यस्मि॑न् । वृ॒क्षे । म॒धु॒ऽअदः॑ । सु॒ऽप॒र्णाः । नि॒ऽवि॒शन्ते॑ । सुव॑ते । च॒ । अधि॑ । विश्वे॑ ।

तस्य॑ । इत् । आ॒हुः॒ । पिप्प॑लम् । स्वा॒दु । अग्रे॑ । तत् । न । उत् । न॒श॒त् । यः । पि॒तर॑म् । न । वेद॑ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

यस्मिन् । वृक्षे । मधुऽअदः । सुऽपर्णाः । निऽविशन्ते । सुवते । च । अधि । विश्वे ।

तस्य । इत् । आहुः । पिप्पलम् । स्वादु । अग्रे । तत् । न । उत् । नशत् । यः । पितरम् । न । वेद ॥

Padapatha transliteration accented

yásmin ǀ vṛkṣé ǀ madhu-ádaḥ ǀ su-parṇā́ḥ ǀ ni-viśánte ǀ súvate ǀ ca ǀ ádhi ǀ víśve ǀ

tásya ǀ ít ǀ āhuḥ ǀ píppalam ǀ svādú ǀ ágre ǀ tát ǀ ná ǀ út ǀ naśat ǀ yáḥ ǀ pitáram ǀ ná ǀ véda ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

yasmin ǀ vṛkṣe ǀ madhu-adaḥ ǀ su-parṇāḥ ǀ ni-viśante ǀ suvate ǀ ca ǀ adhi ǀ viśve ǀ

tasya ǀ it ǀ āhuḥ ǀ pippalam ǀ svādu ǀ agre ǀ tat ǀ na ǀ ut ǀ naśat ǀ yaḥ ǀ pitaram ǀ na ǀ veda ǁ

interlinear translation

All [9] {beings} with beautiful wings [4] eating sweetness [3] seat [5] upon that [1] tree [2] and [7] bring to the birth [6] above [8]; {they} have said {that} [12] verily [11] his [10] sweet [14] fruit [13] {is} on the top [15], he who [20] has not [22] knew [23] father [21] will not [17] reach [19] that {fruit} [16] on the top [18].

01.164.23   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.18.03    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.094   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

यद्गा॑य॒त्रे अधि॑ गाय॒त्रमाहि॑तं॒ त्रैष्टु॑भाद्वा॒ त्रैष्टु॑भं नि॒रत॑क्षत ।

यद्वा॒ जग॒ज्जग॒त्याहि॑तं प॒दं य इत्तद्वि॒दुस्ते अ॑मृत॒त्वमा॑नशुः ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

यद्गायत्रे अधि गायत्रमाहितं त्रैष्टुभाद्वा त्रैष्टुभं निरतक्षत ।

यद्वा जगज्जगत्याहितं पदं य इत्तद्विदुस्ते अमृतत्वमानशुः ॥

Samhita transliteration accented

yádgāyatré ádhi gāyatrámā́hitam tráiṣṭubhādvā tráiṣṭubham nirátakṣata ǀ

yádvā jágajjágatyā́hitam padám yá íttádvidústé amṛtatvámānaśuḥ ǁ

Samhita transliteration nonaccented

yadgāyatre adhi gāyatramāhitam traiṣṭubhādvā traiṣṭubham niratakṣata ǀ

yadvā jagajjagatyāhitam padam ya ittadviduste amṛtatvamānaśuḥ ǁ

Padapatha Devanagari Accented

यत् । गा॒य॒त्रे । अधि॑ । गा॒य॒त्रम् । आऽहि॑तम् । त्रैस्तु॑भात् । वा॒ । त्रैस्तु॑भम् । निः॒ऽअत॑क्षत ।

यत् । वा॒ । जग॑त् । जग॑ति । आऽहि॑तम् । प॒दम् । ये । इत् । तत् । वि॒दुः । ते । अ॒मृ॒त॒ऽत्वम् । आ॒न॒शुः॒ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

यत् । गायत्रे । अधि । गायत्रम् । आऽहितम् । त्रैस्तुभात् । वा । त्रैस्तुभम् । निःऽअतक्षत ।

यत् । वा । जगत् । जगति । आऽहितम् । पदम् । ये । इत् । तत् । विदुः । ते । अमृतऽत्वम् । आनशुः ॥

Padapatha transliteration accented

yát ǀ gāyatré ǀ ádhi ǀ gāyatrám ǀ ā́-hitam ǀ tráistubhāt ǀ vā ǀ tráistubham ǀ niḥ-átakṣata ǀ

yát ǀ vā ǀ jágat ǀ jágati ǀ ā́-hitam ǀ padám ǀ yé ǀ ít ǀ tát ǀ vidúḥ ǀ té ǀ amṛta-tvám ǀ ānaśuḥ ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

yat ǀ gāyatre ǀ adhi ǀ gāyatram ǀ ā-hitam ǀ traistubhāt ǀ vā ǀ traistubham ǀ niḥ-atakṣata ǀ

yat ǀ vā ǀ jagat ǀ jagati ǀ ā-hitam ǀ padam ǀ ye ǀ it ǀ tat ǀ viduḥ ǀ te ǀ amṛta-tvam ǀ ānaśuḥ ǁ

interlinear translation

When [1] Gayatri [4] is placed [5] above [3] on the Gayatri [2] or [7] {they} carved in form [9] Trishtubh [8] from Trishtubh [6], or [11] when [10] pada [15] Jagati [12] is placed [14] upon Jagati [13], {then} verily [17] they [20], who [16] have knew [19] that [18], have reached [22] immortality [21].

01.164.24   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.18.04    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.095   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

गा॒य॒त्रेण॒ प्रति॑ मिमीते अ॒र्कम॒र्केण॒ साम॒ त्रैष्टु॑भेन वा॒कं ।

वा॒केन॑ वा॒कं द्वि॒पदा॒ चतु॑ष्पदा॒क्षरे॑ण मिमते स॒प्त वाणीः॑ ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

गायत्रेण प्रति मिमीते अर्कमर्केण साम त्रैष्टुभेन वाकं ।

वाकेन वाकं द्विपदा चतुष्पदाक्षरेण मिमते सप्त वाणीः ॥

Samhita transliteration accented

gāyatréṇa práti mimīte arkámarkéṇa sā́ma tráiṣṭubhena vākám ǀ

vākéna vākám dvipádā cátuṣpadākṣáreṇa mimate saptá vā́ṇīḥ ǁ

Samhita transliteration nonaccented

gāyatreṇa prati mimīte arkamarkeṇa sāma traiṣṭubhena vākam ǀ

vākena vākam dvipadā catuṣpadākṣareṇa mimate sapta vāṇīḥ ǁ

Padapatha Devanagari Accented

गा॒य॒त्रेण॑ । प्रति॑ । मि॒मी॒ते॒ । अ॒र्कम् । अ॒र्केण॑ । साम॑ । त्रैस्तु॑भेन । वा॒कम् ।

वा॒केन॑ । वा॒कम् । द्वि॒ऽपदा॑ । चतुः॑ऽपदा । अ॒क्षरे॑ण । मि॒म॒ते॒ । स॒प्त । वाणीः॑ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

गायत्रेण । प्रति । मिमीते । अर्कम् । अर्केण । साम । त्रैस्तुभेन । वाकम् ।

वाकेन । वाकम् । द्विऽपदा । चतुःऽपदा । अक्षरेण । मिमते । सप्त । वाणीः ॥

Padapatha transliteration accented

gāyatréṇa ǀ práti ǀ mimīte ǀ arkám ǀ arkéṇa ǀ sā́ma ǀ tráistubhena ǀ vākám ǀ

vākéna ǀ vākám ǀ dvi-pádā ǀ cátuḥ-padā ǀ akṣáreṇa ǀ mimate ǀ saptá ǀ vā́ṇīḥ ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

gāyatreṇa ǀ prati ǀ mimīte ǀ arkam ǀ arkeṇa ǀ sāma ǀ traistubhena ǀ vākam ǀ

vākena ǀ vākam ǀ dvi-padā ǀ catuḥ-padā ǀ akṣareṇa ǀ mimate ǀ sapta ǀ vāṇīḥ ǁ

interlinear translation

By metre Gayatri [1] is measured [2+3] hymn of illumination [4]; by hymn of illumination [5] – Sama-chant [6], by Trishtubh [7] – recitation [8]; by two-paded [11], four-paded [12] recitation [9] – recitation [10]; by syllable [13] are measured [14] seven [15] metres1 [16].

1 I.e. gāyatrī – 24 syllables, uṣṇik – 28 syllables, anuṣṭup – 32 syllables, bṛhatī – 36 syllables, paṅkti – 40 syllables, triṣṭup – 44 syllables, jagatī – 48 syllables.

01.164.25   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.18.05    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.096   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

जग॑ता॒ सिंधुं॑ दि॒व्य॑स्तभायद्रथंत॒रे सूर्यं॒ पर्य॑पश्यत् ।

गा॒य॒त्रस्य॑ स॒मिध॑स्ति॒स्र आ॑हु॒स्ततो॑ म॒ह्ना प्र रि॑रिचे महि॒त्वा ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

जगता सिंधुं दिव्यस्तभायद्रथंतरे सूर्यं पर्यपश्यत् ।

गायत्रस्य समिधस्तिस्र आहुस्ततो मह्ना प्र रिरिचे महित्वा ॥

Samhita transliteration accented

jágatā síndhum divyástabhāyadrathaṃtaré sū́ryam páryapaśyat ǀ

gāyatrásya samídhastisrá āhustáto mahnā́ prá ririce mahitvā́ ǁ

Samhita transliteration nonaccented

jagatā sindhum divyastabhāyadrathaṃtare sūryam paryapaśyat ǀ

gāyatrasya samidhastisra āhustato mahnā pra ririce mahitvā ǁ

Padapatha Devanagari Accented

जग॑ता । सिन्धु॑म् । दि॒वि । अ॒स्त॒भा॒य॒त् । र॒थ॒म्ऽत॒रे । सूर्य॑म् । परि॑ । अ॒प॒श्य॒त् ।

गा॒य॒त्रस्य॑ । स॒म्ऽइधः॑ । ति॒स्रः । आ॒हुः॒ । ततः॑ । म॒ह्ना । प्र । रि॒रि॒चे॒ । म॒हि॒ऽत्वा ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

जगता । सिन्धुम् । दिवि । अस्तभायत् । रथम्ऽतरे । सूर्यम् । परि । अपश्यत् ।

गायत्रस्य । सम्ऽइधः । तिस्रः । आहुः । ततः । मह्ना । प्र । रिरिचे । महिऽत्वा ॥

Padapatha transliteration accented

jágatā ǀ síndhum ǀ diví ǀ astabhāyat ǀ ratham-taré ǀ sū́ryam ǀ pári ǀ apaśyat ǀ

gāyatrásya ǀ sam-ídhaḥ ǀ tisráḥ ǀ āhuḥ ǀ tátaḥ ǀ mahnā́ ǀ prá ǀ ririce ǀ mahi-tvā́ ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

jagatā ǀ sindhum ǀ divi ǀ astabhāyat ǀ ratham-tare ǀ sūryam ǀ pari ǀ apaśyat ǀ

gāyatrasya ǀ sam-idhaḥ ǀ tisraḥ ǀ āhuḥ ǀ tataḥ ǀ mahnā ǀ pra ǀ ririce ǀ mahi-tvā ǁ

interlinear translation

By Jagat metre [1] {he} upheld [4] Ocean [2] in Heaven [3], in Rathamtara1 [5] {he} saw [8] the Sun [6] everywhere [7]; {they} have said [12] {that there are} three [11] kindles [10] of Gayatri metre [9], for that reason [13] {it} has excelled [15+16] in greatness [14], in vastness [17].

1 Name of some hymns-samans. Literally ratha, chariot, tara, carrying.

01.164.26   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.19.01    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.097   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

उप॑ ह्वये सु॒दुघां॑ धे॒नुमे॒तां सु॒हस्तो॑ गो॒धुगु॒त दो॑हदेनां ।

श्रेष्ठं॑ स॒वं स॑वि॒ता सा॑विषन्नो॒ऽभी॑द्धो घ॒र्मस्तदु॒ षु प्र वो॑चं ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

उप ह्वये सुदुघां धेनुमेतां सुहस्तो गोधुगुत दोहदेनां ।

श्रेष्ठं सवं सविता साविषन्नोऽभीद्धो घर्मस्तदु षु प्र वोचं ॥

Samhita transliteration accented

úpa hvaye sudúghām dhenúmetā́m suhásto godhúgutá dohadenām ǀ

śréṣṭham savám savitā́ sāviṣanno’bhī́ddho gharmástádu ṣú prá vocam ǁ

Samhita transliteration nonaccented

upa hvaye sudughām dhenumetām suhasto godhuguta dohadenām ǀ

śreṣṭham savam savitā sāviṣanno’bhīddho gharmastadu ṣu pra vocam ǁ

Padapatha Devanagari Accented

उप॑ । ह्व॒ये॒ । सु॒ऽदुघा॑म् । धे॒नुम् । ए॒ताम् । सु॒ऽहस्तः॑ । गो॒ऽधुक् । उ॒त । दो॒ह॒त् । ए॒ना॒म् ।

श्रेष्ठ॑म् । स॒वम् । स॒वि॒ता । सा॒वि॒ष॒त् । नः॒ । अ॒भिऽइ॑द्धः । घ॒र्मः । तत् । ऊं॒ इति॑ । सु । प्र । वो॒च॒म् ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

उप । ह्वये । सुऽदुघाम् । धेनुम् । एताम् । सुऽहस्तः । गोऽधुक् । उत । दोहत् । एनाम् ।

श्रेष्ठम् । सवम् । सविता । साविषत् । नः । अभिऽइद्धः । घर्मः । तत् । ऊं इति । सु । प्र । वोचम् ॥

Padapatha transliteration accented

úpa ǀ hvaye ǀ su-dúghām ǀ dhenúm ǀ etā́m ǀ su-hástaḥ ǀ go-dhúk ǀ utá ǀ dohat ǀ enām ǀ

śréṣṭham ǀ savám ǀ savitā́ ǀ sāviṣat ǀ naḥ ǀ abhí-iddhaḥ ǀ gharmáḥ ǀ tát ǀ ūṃ íti ǀ sú ǀ prá ǀ vocam ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

upa ǀ hvaye ǀ su-dughām ǀ dhenum ǀ etām ǀ su-hastaḥ ǀ go-dhuk ǀ uta ǀ dohat ǀ enām ǀ

śreṣṭham ǀ savam ǀ savitā ǀ sāviṣat ǀ naḥ ǀ abhi-iddhaḥ ǀ gharmaḥ ǀ tat ǀ ūṃ iti ǀ su ǀ pra ǀ vocam ǁ

interlinear translation

{ I } call [2] coming [5] good milch [3] fosterer-cow [4], let [9] the milker [7] having good hands [6] milk [9] it [10]; Savitri [13] impelled [14] for us [15] the best [11] {pressing}-creation [12], that [18] inflamed [16] illumination [17] { I } now [20] declare [21+22].

01.164.27   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.19.02    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.098   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

हिं॒कृ॒ण्व॒ती व॑सु॒पत्नी॒ वसू॑नां व॒त्समि॒च्छंती॒ मन॑सा॒भ्यागा॑त् ।

दु॒हाम॒श्विभ्यां॒ पयो॑ अ॒घ्न्येयं सा व॑र्धतां मह॒ते सौभ॑गाय ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

हिंकृण्वती वसुपत्नी वसूनां वत्समिच्छंती मनसाभ्यागात् ।

दुहामश्विभ्यां पयो अघ्न्येयं सा वर्धतां महते सौभगाय ॥

Samhita transliteration accented

hiṅkṛṇvatī́ vasupátnī vásūnām vatsámicchántī mánasābhyā́gāt ǀ

duhā́maśvíbhyām páyo aghnyéyám sā́ vardhatām mahaté sáubhagāya ǁ

Samhita transliteration nonaccented

hiṅkṛṇvatī vasupatnī vasūnām vatsamicchantī manasābhyāgāt ǀ

duhāmaśvibhyām payo aghnyeyam sā vardhatām mahate saubhagāya ǁ

Padapatha Devanagari Accented

हि॒ङ्ऽकृ॒ण्व॒ती । व॒सु॒ऽपत्नी॑ । वसू॑नाम् । व॒त्सम् । इ॒च्छन्ती॑ । मन॑सा । अ॒भि । आ । अ॒गा॒त् ।

दु॒हाम् । अ॒श्विऽभ्या॑म् । पयः॑ । अ॒घ्न्या । इ॒यम् । सा । व॒र्ध॒ता॒म् । म॒ह॒ते । सौभ॑गाय ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

हिङ्ऽकृण्वती । वसुऽपत्नी । वसूनाम् । वत्सम् । इच्छन्ती । मनसा । अभि । आ । अगात् ।

दुहाम् । अश्विऽभ्याम् । पयः । अघ्न्या । इयम् । सा । वर्धताम् । महते । सौभगाय ॥

Padapatha transliteration accented

hiṅ-kṛṇvatī́ ǀ vasu-pátnī ǀ vásūnām ǀ vatsám ǀ icchántī ǀ mánasā ǀ abhí ǀ ā́ ǀ agāt ǀ

duhā́m ǀ aśví-bhyām ǀ páyaḥ ǀ aghnyā́ ǀ iyám ǀ sā́ ǀ vardhatām ǀ mahaté ǀ sáubhagāya ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

hiṅ-kṛṇvatī ǀ vasu-patnī ǀ vasūnām ǀ vatsam ǀ icchantī ǀ manasā ǀ abhi ǀ ā ǀ agāt ǀ

duhām ǀ aśvi-bhyām ǀ payaḥ ǀ aghnyā ǀ iyam ǀ sā ǀ vardhatām ǀ mahate ǀ saubhagāya ǁ

interlinear translation

Making sound Hin <lowing sound made by a cow seeking her calf> [1] Mistress of plenty [2] of riches [3], seeking [5] the Calf [4] has came [7+8+9] by mind [6]. This [14] {Cow} unslayable (Aditi) [13] yielding [10] the Milk [12] to Ashvins [11], let [16] She [15] increase [16] for the great [17] good enjoyment [18].

01.164.28   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.19.03    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.099   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

गौर॑मीमे॒दनु॑ व॒त्सं मि॒षंतं॑ मू॒र्धानं॒ हिङ्ङ॑कृणो॒न्मात॒वा उ॑ ।

सृक्वा॑णं घ॒र्मम॒भि वा॑वशा॒ना मिमा॑ति मा॒युं पय॑ते॒ पयो॑भिः ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

गौरमीमेदनु वत्सं मिषंतं मूर्धानं हिङ्ङकृणोन्मातवा उ ।

सृक्वाणं घर्ममभि वावशाना मिमाति मायुं पयते पयोभिः ॥

Samhita transliteration accented

gáuramīmedánu vatsám miṣántam mūrdhā́nam híṅṅakṛṇonmā́tavā́ u ǀ

sṛ́kvāṇam gharmámabhí vāvaśānā́ mímāti māyúm páyate páyobhiḥ ǁ

Samhita transliteration nonaccented

gauramīmedanu vatsam miṣantam mūrdhānam hiṅṅakṛṇonmātavā u ǀ

sṛkvāṇam gharmamabhi vāvaśānā mimāti māyum payate payobhiḥ ǁ

Padapatha Devanagari Accented

गौः । अ॒मी॒मे॒त् । अनु॑ । व॒त्सम् । मि॒षन्त॑म् । मू॒र्धान॑म् । हिङ् । अ॒कृ॒णो॒त् । मात॒वै । ऊं॒ इति॑ ।

सृक्वा॑णम् । घ॒र्मम् । अ॒भि । वा॒व॒शा॒ना । मिमा॑ति । मा॒युम् । पय॑ते । पयः॑ऽभिः ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

गौः । अमीमेत् । अनु । वत्सम् । मिषन्तम् । मूर्धानम् । हिङ् । अकृणोत् । मातवै । ऊं इति ।

सृक्वाणम् । घर्मम् । अभि । वावशाना । मिमाति । मायुम् । पयते । पयःऽभिः ॥

Padapatha transliteration accented

gáuḥ ǀ amīmet ǀ ánu ǀ vatsám ǀ miṣántam ǀ mūrdhā́nam ǀ híṅ ǀ akṛṇot ǀ mā́tavái ǀ ūṃ íti ǀ

sṛ́kvāṇam ǀ gharmám ǀ abhí ǀ vāvaśānā́ ǀ mímāti ǀ māyúm ǀ páyate ǀ páyaḥ-bhiḥ ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

gauḥ ǀ amīmet ǀ anu ǀ vatsam ǀ miṣantam ǀ mūrdhānam ǀ hiṅ ǀ akṛṇot ǀ mātavai ǀ ūṃ iti ǀ

sṛkvāṇam ǀ gharmam ǀ abhi ǀ vāvaśānā ǀ mimāti ǀ māyum ǀ payate ǀ payaḥ-bhiḥ ǁ

interlinear translation

The Cow [1] bellowed [2] after [3] the Calf [4] opening eyes [5], made [8] sound Hin [7] to sound [9] to {his} head [6]; {She} bellows [15] sounding [14] to [13] the blazing [12] corner of mouth [11] of the bellowing [16], feeds [17] with flows of milk [18].

01.164.29   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.19.04    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.100   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

अ॒यं स शिं॑क्ते॒ येन॒ गौर॒भीवृ॑ता॒ मिमा॑ति मा॒युं ध्व॒सना॒वधि॑ श्रि॒ता ।

सा चि॒त्तिभि॒र्नि हि च॒कार॒ मर्त्यं॑ वि॒द्युद्भवं॑ती॒ प्रति॑ व॒व्रिमौ॑हत ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

अयं स शिंक्ते येन गौरभीवृता मिमाति मायुं ध्वसनावधि श्रिता ।

सा चित्तिभिर्नि हि चकार मर्त्यं विद्युद्भवंती प्रति वव्रिमौहत ॥

Samhita transliteration accented

ayám sá śiṅkte yéna gáurabhī́vṛtā mímāti māyúm dhvasánāvádhi śritā́ ǀ

sā́ cittíbhirní hí cakā́ra mártyam vidyúdbhávantī práti vavrímauhata ǁ

Samhita transliteration nonaccented

ayam sa śiṅkte yena gaurabhīvṛtā mimāti māyum dhvasanāvadhi śritā ǀ

sā cittibhirni hi cakāra martyam vidyudbhavantī prati vavrimauhata ǁ

Padapatha Devanagari Accented

अ॒यम् । सः । शि॒ङ्क्ते॒ । येन॑ । गौः । अ॒भिऽवृ॑ता । मिमा॑ति । मा॒युम् । ध्व॒सनौ॑ । अधि॑ । श्रि॒ता ।

सा । चि॒त्तिऽभिः॑ । नि । हि । च॒कार॑ । मर्त्य॑म् । वि॒ऽद्युत् । भव॑न्ती । प्रति॑ । व॒व्रिम् । औ॒ह॒त॒ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

अयम् । सः । शिङ्क्ते । येन । गौः । अभिऽवृता । मिमाति । मायुम् । ध्वसनौ । अधि । श्रिता ।

सा । चित्तिऽभिः । नि । हि । चकार । मर्त्यम् । विऽद्युत् । भवन्ती । प्रति । वव्रिम् । औहत ॥

Padapatha transliteration accented

ayám ǀ sáḥ ǀ śiṅkte ǀ yéna ǀ gáuḥ ǀ abhí-vṛtā ǀ mímāti ǀ māyúm ǀ dhvasánau ǀ ádhi ǀ śritā́ ǀ

sā́ ǀ cittí-bhiḥ ǀ ní ǀ hí ǀ cakā́ra ǀ mártyam ǀ vi-dyút ǀ bhávantī ǀ práti ǀ vavrím ǀ auhata ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

ayam ǀ saḥ ǀ śiṅkte ǀ yena ǀ gauḥ ǀ abhi-vṛtā ǀ mimāti ǀ māyum ǀ dhvasanau ǀ adhi ǀ śritā ǀ

sā ǀ citti-bhiḥ ǀ ni ǀ hi ǀ cakāra ǀ martyam ǀ vi-dyut ǀ bhavantī ǀ prati ǀ vavrim ǀ auhata ǁ

interlinear translation

This [1] he [2] make sounds [3], the Cow [5] surrounded by [6] them [4] bellows [7] to the bellowing {Calf} [8], {She} standing [11] above [10] in outpouring [9]; for [15] She [12] has dispersed [14+16] the mortality [17] by knowledges [13], becoming [19] lightning [18] {She} removed [20+22] the veil [21].

01.164.30   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.19.05    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.101   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

अ॒नच्छ॑ये तु॒रगा॑तु जी॒वमेज॑द्ध्रु॒वं मध्य॒ आ प॒स्त्या॑नां ।

जी॒वो मृ॒तस्य॑ चरति स्व॒धाभि॒रम॑र्त्यो॒ मर्त्ये॑ना॒ सयो॑निः ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

अनच्छये तुरगातु जीवमेजद्ध्रुवं मध्य आ पस्त्यानां ।

जीवो मृतस्य चरति स्वधाभिरमर्त्यो मर्त्येना सयोनिः ॥

Samhita transliteration accented

anácchaye turágātu jīváméjaddhruvám mádhya ā́ pastyā́nām ǀ

jīvó mṛtásya carati svadhā́bhirámartyo mártyenā sáyoniḥ ǁ

Samhita transliteration nonaccented

anacchaye turagātu jīvamejaddhruvam madhya ā pastyānām ǀ

jīvo mṛtasya carati svadhābhiramartyo martyenā sayoniḥ ǁ

Padapatha Devanagari Accented

अ॒नत् । श॒ये॒ । तु॒रऽगा॑तु । जी॒वम् । एज॑त् । ध्रु॒वम् । मध्ये॑ । आ । प॒स्त्या॑नाम् ।

जी॒वः । मृ॒तस्य॑ । च॒र॒ति॒ । स्व॒धाभिः॑ । अम॑र्त्यः । मर्त्ये॑न । सऽयो॑निः ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

अनत् । शये । तुरऽगातु । जीवम् । एजत् । ध्रुवम् । मध्ये । आ । पस्त्यानाम् ।

जीवः । मृतस्य । चरति । स्वधाभिः । अमर्त्यः । मर्त्येन । सऽयोनिः ॥

Padapatha transliteration accented

anát ǀ śaye ǀ turá-gātu ǀ jīvám ǀ éjat ǀ dhruvám ǀ mádhye ǀ ā́ ǀ pastyā́nām ǀ

jīváḥ ǀ mṛtásya ǀ carati ǀ svadhā́bhiḥ ǀ ámartyaḥ ǀ mártyena ǀ sá-yoniḥ ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

anat ǀ śaye ǀ tura-gātu ǀ jīvam ǀ ejat ǀ dhruvam ǀ madhye ǀ ā ǀ pastyānām ǀ

jīvaḥ ǀ mṛtasya ǀ carati ǀ svadhābhiḥ ǀ amartyaḥ ǀ martyena ǀ sa-yoniḥ ǁ

interlinear translation

Breathing [1], going quickly [3] in the lying [2], alive [4], eternal [6], living [5] amid [7] bodies-abodes1 [9], life [10] of the dead [11] moves [12] by own self-laws [13], immortal [14] with mortal [15] having same womb2 [16].

1 See note to 1.151.2.

2 see note to 1.15.4

01.164.31   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.20.01    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.102   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

अप॑श्यं गो॒पामनि॑पद्यमान॒मा च॒ परा॑ च प॒थिभि॒श्चरं॑तं ।

स स॒ध्रीचीः॒ स विषू॑ची॒र्वसा॑न॒ आ व॑रीवर्ति॒ भुव॑नेष्वं॒तः ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

अपश्यं गोपामनिपद्यमानमा च परा च पथिभिश्चरंतं ।

स सध्रीचीः स विषूचीर्वसान आ वरीवर्ति भुवनेष्वंतः ॥

Samhita transliteration accented

ápaśyam gopā́mánipadyamānamā́ ca párā ca pathíbhiścárantam ǀ

sá sadhrī́cīḥ sá víṣūcīrvásāna ā́ varīvarti bhúvaneṣvantáḥ ǁ

Samhita transliteration nonaccented

apaśyam gopāmanipadyamānamā ca parā ca pathibhiścarantam ǀ

sa sadhrīcīḥ sa viṣūcīrvasāna ā varīvarti bhuvaneṣvantaḥ ǁ

Padapatha Devanagari Accented

अप॑श्यम् । गो॒पाम् । अनि॑ऽपद्यमानम् । आ । च॒ । परा॑ । च॒ । प॒थिऽभिः॑ । चर॑न्तम् ।

सः । स॒ध्रीचीः॑ । सः । विषू॑चीः । वसा॑नः । आ । व॒री॒व॒र्ति॒ । भुव॑नेषु । अ॒न्तरिति॑ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

अपश्यम् । गोपाम् । अनिऽपद्यमानम् । आ । च । परा । च । पथिऽभिः । चरन्तम् ।

सः । सध्रीचीः । सः । विषूचीः । वसानः । आ । वरीवर्ति । भुवनेषु । अन्तरिति ॥

Padapatha transliteration accented

ápaśyam ǀ gopā́m ǀ áni-padyamānam ǀ ā́ ǀ ca ǀ párā ǀ ca ǀ pathí-bhiḥ ǀ cárantam ǀ

sáḥ ǀ sadhrī́cīḥ ǀ sáḥ ǀ víṣūcīḥ ǀ vásānaḥ ǀ ā́ ǀ varīvarti ǀ bhúvaneṣu ǀ antáríti ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

apaśyam ǀ gopām ǀ ani-padyamānam ǀ ā ǀ ca ǀ parā ǀ ca ǀ pathi-bhiḥ ǀ carantam ǀ

saḥ ǀ sadhrīcīḥ ǀ saḥ ǀ viṣūcīḥ ǀ vasānaḥ ǀ ā ǀ varīvarti ǀ bhuvaneṣu ǀ antariti ǁ

interlinear translation

{ I } saw [1] the guardian [2] not falling down <unresting> [3], travelling [9] by paths [8] hither [4] and [7] to the beyond [6]. He [10] taking {paths} [14] leading in the same direction [11], he {taking paths} [12] leading in all directions [13] moves [16] between [18] worlds [17].

01.164.32   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.20.02    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.103   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

य ईं॑ च॒कार॒ न सो अ॒स्य वे॑द॒ य ईं॑ द॒दर्श॒ हिरु॒गिन्नु तस्मा॑त् ।

स मा॒तुर्योना॒ परि॑वीतो अं॒तर्ब॑हुप्र॒जा निर्ऋ॑ति॒मा वि॑वेश ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

य ईं चकार न सो अस्य वेद य ईं ददर्श हिरुगिन्नु तस्मात् ।

स मातुर्योना परिवीतो अंतर्बहुप्रजा निर्ऋतिमा विवेश ॥

Samhita transliteration accented

yá īm cakā́ra ná só asyá veda yá īm dadárśa hírugínnú tásmāt ǀ

sá mātúryónā párivīto antárbahuprajā́ nírṛtimā́ viveśa ǁ

Samhita transliteration nonaccented

ya īm cakāra na so asya veda ya īm dadarśa hiruginnu tasmāt ǀ

sa māturyonā parivīto antarbahuprajā nirṛtimā viveśa ǁ

Padapatha Devanagari Accented

यः । ई॒म् । च॒कार॑ । न । सः । अ॒स्य । वे॒द॒ । यः । ई॒म् । द॒दर्श॑ । हिरु॑क् । इत् । नु । तस्मा॑त् ।

सः । मा॒तुः । योना॑ । परि॑ऽवीतः । अ॒न्तः । ब॒हु॒ऽप्र॒जाः । निःऽऋ॑तिम् । आ । वि॒वे॒श॒ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

यः । ईम् । चकार । न । सः । अस्य । वेद । यः । ईम् । ददर्श । हिरुक् । इत् । नु । तस्मात् ।

सः । मातुः । योना । परिऽवीतः । अन्तः । बहुऽप्रजाः । निःऽऋतिम् । आ । विवेश ॥

Padapatha transliteration accented

yáḥ ǀ īm ǀ cakā́ra ǀ ná ǀ sáḥ ǀ asyá ǀ veda ǀ yáḥ ǀ īm ǀ dadárśa ǀ híruk ǀ ít ǀ nú ǀ tásmāt ǀ

sáḥ ǀ mātúḥ ǀ yónā ǀ pári-vītaḥ ǀ antáḥ ǀ bahu-prajā́ḥ ǀ níḥ-ṛtim ǀ ā́ ǀ viveśa ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

yaḥ ǀ īm ǀ cakāra ǀ na ǀ saḥ ǀ asya ǀ veda ǀ yaḥ ǀ īm ǀ dadarśa ǀ hiruk ǀ it ǀ nu ǀ tasmāt ǀ

saḥ ǀ mātuḥ ǀ yonā ǀ pari-vītaḥ ǀ antaḥ ǀ bahu-prajāḥ ǀ niḥ-ṛtim ǀ ā ǀ viveśa ǁ

interlinear translation

One who [1] made [3], he [5] does not [4] know [7] him [6], one who [8] has saw [10], verily [12] at once [13] loses sight of [11] him [14]. He [15] {being} within [19] womb1 [17] of the parent [16] {is} all-encompassing [18]; {he} has returned [23] to many births [20] {and} destruction [21].

1 see note to 1.15.4

01.164.33   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.20.03    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.104   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

द्यौर्मे॑ पि॒ता ज॑नि॒ता नाभि॒रत्र॒ बंधु॑र्मे मा॒ता पृ॑थि॒वी म॒हीयं ।

उ॒त्ता॒नयो॑श्च॒म्वो॒३॒॑र्योनि॑रं॒तरत्रा॑ पि॒ता दु॑हि॒तुर्गर्भ॒माधा॑त् ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

द्यौर्मे पिता जनिता नाभिरत्र बंधुर्मे माता पृथिवी महीयं ।

उत्तानयोश्चम्वोर्योनिरंतरत्रा पिता दुहितुर्गर्भमाधात् ॥

Samhita transliteration accented

dyáurme pitā́ janitā́ nā́bhirátra bándhurme mātā́ pṛthivī́ mahī́yám ǀ

uttānáyoścamvóryónirantárátrā pitā́ duhitúrgárbhamā́dhāt ǁ

Samhita transliteration nonaccented

dyaurme pitā janitā nābhiratra bandhurme mātā pṛthivī mahīyam ǀ

uttānayoścamvoryonirantaratrā pitā duhiturgarbhamādhāt ǁ

Padapatha Devanagari Accented

द्यौः । मे॒ । पि॒ता । ज॒नि॒ता । नाभिः॑ । अत्र॑ । बन्धुः॑ । मे॒ । मा॒ता । पृ॒थि॒वी । म॒ही । इ॒यम् ।

उ॒त्ता॒नयोः॑ । च॒म्वोः॑ । योनिः॑ । अ॒न्तः । अत्र॑ । पि॒ता । दु॒हि॒तुः । गर्भ॑म् । आ । अ॒धा॒त् ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

द्यौः । मे । पिता । जनिता । नाभिः । अत्र । बन्धुः । मे । माता । पृथिवी । मही । इयम् ।

उत्तानयोः । चम्वोः । योनिः । अन्तः । अत्र । पिता । दुहितुः । गर्भम् । आ । अधात् ॥

Padapatha transliteration accented

dyáuḥ ǀ me ǀ pitā́ ǀ janitā́ ǀ nā́bhiḥ ǀ átra ǀ bándhuḥ ǀ me ǀ mātā́ ǀ pṛthivī́ ǀ mahī́ ǀ iyám ǀ

uttānáyoḥ ǀ camvóḥ ǀ yóniḥ ǀ antáḥ ǀ átra ǀ pitā́ ǀ duhitúḥ ǀ gárbham ǀ ā́ ǀ adhāt ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

dyauḥ ǀ me ǀ pitā ǀ janitā ǀ nābhiḥ ǀ atra ǀ bandhuḥ ǀ me ǀ mātā ǀ pṛthivī ǀ mahī ǀ iyam ǀ

uttānayoḥ ǀ camvoḥ ǀ yoniḥ ǀ antaḥ ǀ atra ǀ pitā ǀ duhituḥ ǀ garbham ǀ ā ǀ adhāt ǁ

interlinear translation

The Heaven [1], my [2] father [3], the parent [4], {is} here [6] my navel [5]. The kindred [7] {is} my [8] mother [9], this [12] great [11] Earth [10]. Within [16] {these two} stretched [13] vessels [14] {is} – the womb [15], here [17] the father [18] has input [21+22] fetus [20] of daughter [19].

01.164.34   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.20.04    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.105   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

पृ॒च्छामि॑ त्वा॒ पर॒मंतं॑ पृथि॒व्याः पृ॒च्छामि॒ यत्र॒ भुव॑नस्य॒ नाभिः॑ ।

पृ॒च्छामि॑ त्वा॒ वृष्णो॒ अश्व॑स्य॒ रेतः॑ पृ॒च्छामि॑ वा॒चः प॑र॒मं व्यो॑म ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

पृच्छामि त्वा परमंतं पृथिव्याः पृच्छामि यत्र भुवनस्य नाभिः ।

पृच्छामि त्वा वृष्णो अश्वस्य रेतः पृच्छामि वाचः परमं व्योम ॥

Samhita transliteration accented

pṛcchā́mi tvā páramántam pṛthivyā́ḥ pṛcchā́mi yátra bhúvanasya nā́bhiḥ ǀ

pṛcchā́mi tvā vṛ́ṣṇo áśvasya rétaḥ pṛcchā́mi vācáḥ paramám vyóma ǁ

Samhita transliteration nonaccented

pṛcchāmi tvā paramantam pṛthivyāḥ pṛcchāmi yatra bhuvanasya nābhiḥ ǀ

pṛcchāmi tvā vṛṣṇo aśvasya retaḥ pṛcchāmi vācaḥ paramam vyoma ǁ

Padapatha Devanagari Accented

पृ॒च्छामि॑ । त्वा॒ । पर॑म् । अन्त॑म् । पृ॒थि॒व्याः । पृ॒च्छामि॑ । यत्र॑ । भुव॑नस्य । नाभिः॑ ।

पृ॒च्छामि॑ । त्वा॒ । वृष्णः॑ । अश्व॑स्य । रेतः॑ । पृ॒च्छामि॑ । वा॒चः । प॒र॒मम् । विऽओ॑म ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

पृच्छामि । त्वा । परम् । अन्तम् । पृथिव्याः । पृच्छामि । यत्र । भुवनस्य । नाभिः ।

पृच्छामि । त्वा । वृष्णः । अश्वस्य । रेतः । पृच्छामि । वाचः । परमम् । विऽओम ॥

Padapatha transliteration accented

pṛcchā́mi ǀ tvā ǀ páram ǀ ántam ǀ pṛthivyā́ḥ ǀ pṛcchā́mi ǀ yátra ǀ bhúvanasya ǀ nā́bhiḥ ǀ

pṛcchā́mi ǀ tvā ǀ vṛ́ṣṇaḥ ǀ áśvasya ǀ rétaḥ ǀ pṛcchā́mi ǀ vācáḥ ǀ paramám ǀ ví-oma ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

pṛcchāmi ǀ tvā ǀ param ǀ antam ǀ pṛthivyāḥ ǀ pṛcchāmi ǀ yatra ǀ bhuvanasya ǀ nābhiḥ ǀ

pṛcchāmi ǀ tvā ǀ vṛṣṇaḥ ǀ aśvasya ǀ retaḥ ǀ pṛcchāmi ǀ vācaḥ ǀ paramam ǀ vi-oma ǁ

interlinear translation

{ I } ask [1] thee [2] about upper [3] limit [4] of the Earth [5], ask [6] where [7] {is} navel [9] of being [8], ask [10] thee [11] about semen [14] of Bull-[12]-Stead [13], ask [15] about highest [17] ether [18] of speech [16].

01.164.35   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.20.05    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.106   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

इ॒यं वेदिः॒ परो॒ अंतः॑ पृथि॒व्या अ॒यं य॒ज्ञो भुव॑नस्य॒ नाभिः॑ ।

अ॒यं सोमो॒ वृष्णो॒ अश्व॑स्य॒ रेतो॑ ब्र॒ह्मायं वा॒चः प॑र॒मं व्यो॑म ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

इयं वेदिः परो अंतः पृथिव्या अयं यज्ञो भुवनस्य नाभिः ।

अयं सोमो वृष्णो अश्वस्य रेतो ब्रह्मायं वाचः परमं व्योम ॥

Samhita transliteration accented

iyám védiḥ páro ántaḥ pṛthivyā́ ayám yajñó bhúvanasya nā́bhiḥ ǀ

ayám sómo vṛ́ṣṇo áśvasya réto brahmā́yám vācáḥ paramám vyóma ǁ

Samhita transliteration nonaccented

iyam vediḥ paro antaḥ pṛthivyā ayam yajño bhuvanasya nābhiḥ ǀ

ayam somo vṛṣṇo aśvasya reto brahmāyam vācaḥ paramam vyoma ǁ

Padapatha Devanagari Accented

इ॒यम् । वेदिः॑ । परः॑ । अन्तः॑ । पृ॒थि॒व्याः । अ॒यम् । य॒ज्ञः । भुव॑नस्य । नाभिः॑ ।

अ॒यम् । सोमः॑ । वृष्णः॑ । अश्व॑स्य । रेतः॑ । ब्र॒ह्मा । अ॒यम् । वा॒चः । प॒र॒मम् । विऽओ॑म ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

इयम् । वेदिः । परः । अन्तः । पृथिव्याः । अयम् । यज्ञः । भुवनस्य । नाभिः ।

अयम् । सोमः । वृष्णः । अश्वस्य । रेतः । ब्रह्मा । अयम् । वाचः । परमम् । विऽओम ॥

Padapatha transliteration accented

iyám ǀ védiḥ ǀ páraḥ ǀ ántaḥ ǀ pṛthivyā́ḥ ǀ ayám ǀ yajñáḥ ǀ bhúvanasya ǀ nā́bhiḥ ǀ

ayám ǀ sómaḥ ǀ vṛ́ṣṇaḥ ǀ áśvasya ǀ rétaḥ ǀ brahmā́ ǀ ayám ǀ vācáḥ ǀ paramám ǀ ví-oma ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

iyam ǀ vediḥ ǀ paraḥ ǀ antaḥ ǀ pṛthivyāḥ ǀ ayam ǀ yajñaḥ ǀ bhuvanasya ǀ nābhiḥ ǀ

ayam ǀ somaḥ ǀ vṛṣṇaḥ ǀ aśvasya ǀ retaḥ ǀ brahmā ǀ ayam ǀ vācaḥ ǀ paramam ǀ vi-oma ǁ

interlinear translation

This [1] altar <i.e. body of Arian> [2] {is} upper [3] limit [4] of the Earth [5], this [6] offering [7] {is} navel [9] of being [8], this [10] soma [11] {is} semen [14] of the Bull-[12]-Steed [13], this [16] Brahma <master of the wisdom-word> [15] {is} highest [18] ether [19] of speech [17].

01.164.36   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.21.01    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.107   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

स॒प्तार्ध॑ग॒र्भा भुव॑नस्य॒ रेतो॒ विष्णो॑स्तिष्ठंति प्र॒दिशा॒ विध॑र्मणि ।

ते धी॒तिभि॒र्मन॑सा॒ ते वि॑प॒श्चितः॑ परि॒भुवः॒ परि॑ भवंति वि॒श्वतः॑ ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

सप्तार्धगर्भा भुवनस्य रेतो विष्णोस्तिष्ठंति प्रदिशा विधर्मणि ।

ते धीतिभिर्मनसा ते विपश्चितः परिभुवः परि भवंति विश्वतः ॥

Samhita transliteration accented

saptā́rdhagarbhā́ bhúvanasya réto víṣṇostiṣṭhanti pradíśā vídharmaṇi ǀ

té dhītíbhirmánasā té vipaścítaḥ paribhúvaḥ pári bhavanti viśvátaḥ ǁ

Samhita transliteration nonaccented

saptārdhagarbhā bhuvanasya reto viṣṇostiṣṭhanti pradiśā vidharmaṇi ǀ

te dhītibhirmanasā te vipaścitaḥ paribhuvaḥ pari bhavanti viśvataḥ ǁ

Padapatha Devanagari Accented

स॒प्त । अ॒र्ध॒ऽग॒र्भाः । भुव॑नस्य । रेतः॑ । विष्णोः॑ । ति॒ष्ठ॒न्ति॒ । प्र॒ऽदिशा॑ । विऽध॑र्मणि ।

ते । धी॒तिऽभिः॑ । मन॑सा । ते । वि॒पः॒ऽचितः॑ । प॒रि॒ऽभुवः॑ । परि॑ । भ॒व॒न्ति॒ । वि॒श्वतः॑ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

सप्त । अर्धऽगर्भाः । भुवनस्य । रेतः । विष्णोः । तिष्ठन्ति । प्रऽदिशा । विऽधर्मणि ।

ते । धीतिऽभिः । मनसा । ते । विपःऽचितः । परिऽभुवः । परि । भवन्ति । विश्वतः ॥

Padapatha transliteration accented

saptá ǀ ardha-garbhā́ḥ ǀ bhúvanasya ǀ rétaḥ ǀ víṣṇoḥ ǀ tiṣṭhanti ǀ pra-díśā ǀ ví-dharmaṇi ǀ

té ǀ dhītí-bhiḥ ǀ mánasā ǀ té ǀ vipaḥ-cítaḥ ǀ pari-bhúvaḥ ǀ pári ǀ bhavanti ǀ viśvátaḥ ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

sapta ǀ ardha-garbhāḥ ǀ bhuvanasya ǀ retaḥ ǀ viṣṇoḥ ǀ tiṣṭhanti ǀ pra-diśā ǀ vi-dharmaṇi ǀ

te ǀ dhīti-bhiḥ ǀ manasā ǀ te ǀ vipaḥ-citaḥ ǀ pari-bhuvaḥ ǀ pari ǀ bhavanti ǀ viśvataḥ ǁ

interlinear translation

Seven [1] regions-wombs [2], the semen [4] of being [3], stand [6] in the order and law [8] by command [7] of Vishnu [5]; they [9] by thoughts [10], by mind [11], they [12] illumined in consciousness [13], everywhere existing [14], on every side [17] all around [15] come into being [16].

01.164.37   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.21.02    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.108   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

न वि जा॑नामि॒ यदि॑वे॒दमस्मि॑ नि॒ण्यः संन॑द्धो॒ मन॑सा चरामि ।

य॒दा माग॑न्प्रथम॒जा ऋ॒तस्यादिद्वा॒चो अ॑श्नुवे भा॒गम॒स्याः ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

न वि जानामि यदिवेदमस्मि निण्यः संनद्धो मनसा चरामि ।

यदा मागन्प्रथमजा ऋतस्यादिद्वाचो अश्नुवे भागमस्याः ॥

Samhita transliteration accented

ná ví jānāmi yádivedámásmi niṇyáḥ sáṃnaddho mánasā carāmi ǀ

yadā́ mā́ganprathamajā́ ṛtásyā́dídvācó aśnuve bhāgámasyā́ḥ ǁ

Samhita transliteration nonaccented

na vi jānāmi yadivedamasmi niṇyaḥ saṃnaddho manasā carāmi ǀ

yadā māganprathamajā ṛtasyādidvāco aśnuve bhāgamasyāḥ ǁ

Padapatha Devanagari Accented

न । वि । जा॒ना॒मि॒ । यत्ऽइ॑व । इ॒दम् । अस्मि॑ । नि॒ण्यः । सम्ऽन॑द्धः । मन॑सा । च॒रा॒मि॒ ।

य॒दा । मा । आ । अग॑न् । प्र॒थ॒म॒ऽजाः । ऋ॒तस्य॑ । आत् । इत् । वा॒चः । अ॒श्नु॒वे॒ । भा॒गम् । अ॒स्याः ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

न । वि । जानामि । यत्ऽइव । इदम् । अस्मि । निण्यः । सम्ऽनद्धः । मनसा । चरामि ।

यदा । मा । आ । अगन् । प्रथमऽजाः । ऋतस्य । आत् । इत् । वाचः । अश्नुवे । भागम् । अस्याः ॥

Padapatha transliteration accented

ná ǀ ví ǀ jānāmi ǀ yát-iva ǀ idám ǀ ásmi ǀ niṇyáḥ ǀ sám-naddhaḥ ǀ mánasā ǀ carāmi ǀ

yadā́ ǀ mā́ ǀ ā́ ǀ ágan ǀ prathama-jā́ḥ ǀ ṛtásya ǀ ā́t ǀ ít ǀ vācáḥ ǀ aśnuve ǀ bhāgám ǀ asyā́ḥ ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

na ǀ vi ǀ jānāmi ǀ yat-iva ǀ idam ǀ asmi ǀ niṇyaḥ ǀ sam-naddhaḥ ǀ manasā ǀ carāmi ǀ

yadā ǀ mā ǀ ā ǀ agan ǀ prathama-jāḥ ǀ ṛtasya ǀ āt ǀ it ǀ vācaḥ ǀ aśnuve ǀ bhāgam ǀ asyāḥ ǁ

interlinear translation

{ I } do not [1] know [2+3] am { I } [6] like this [4+5]: {me} secret [7], { I } move [10] bound [8] by mind [9]. When [11] the first-born one [15] of the Truth [16] has reached [13+14] me [12], then [17], verily [18], { I } attain [20] share [21] in this [22] speech [19].

01.164.38   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.21.03    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.109   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

अपा॒ङ् प्राङे॑ति स्व॒धया॑ गृभी॒तोऽम॑र्त्यो॒ मर्त्ये॑ना॒ सयो॑निः ।

ता शश्वं॑ता विषू॒चीना॑ वि॒यंता॒ न्य१॒॑न्यं चि॒क्युर्न नि चि॑क्युर॒न्यं ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

अपाङ् प्राङेति स्वधया गृभीतोऽमर्त्यो मर्त्येना सयोनिः ।

ता शश्वंता विषूचीना वियंता न्यन्यं चिक्युर्न नि चिक्युरन्यं ॥

Samhita transliteration accented

ápāṅ prā́ṅeti svadháyā gṛbhītó’martyo mártyenā sáyoniḥ ǀ

tā́ śáśvantā viṣūcī́nā viyántā nyányám cikyúrná ní cikyuranyám ǁ

Samhita transliteration nonaccented

apāṅ prāṅeti svadhayā gṛbhīto’martyo martyenā sayoniḥ ǀ

tā śaśvantā viṣūcīnā viyantā nyanyam cikyurna ni cikyuranyam ǁ

Padapatha Devanagari Accented

अपा॑ङ् । प्राङ् । ए॒ति॒ । स्व॒धया॑ । गृ॒भी॒तः । अम॑र्त्यः । मर्त्ये॑न । सऽयो॑निः ।

ता । शश्व॑न्ता । वि॒षू॒चीना॑ । वि॒ऽयन्ता॑ । नि । अ॒न्यम् । चि॒क्युः । न । नि । चि॒क्युः॒ । अ॒न्यम् ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

अपाङ् । प्राङ् । एति । स्वधया । गृभीतः । अमर्त्यः । मर्त्येन । सऽयोनिः ।

ता । शश्वन्ता । विषूचीना । विऽयन्ता । नि । अन्यम् । चिक्युः । न । नि । चिक्युः । अन्यम् ॥

Padapatha transliteration accented

ápāṅ ǀ prā́ṅ ǀ eti ǀ svadháyā ǀ gṛbhītáḥ ǀ ámartyaḥ ǀ mártyena ǀ sá-yoniḥ ǀ

tā́ ǀ śáśvantā ǀ viṣūcī́nā ǀ vi-yántā ǀ ní ǀ anyám ǀ cikyúḥ ǀ ná ǀ ní ǀ cikyuḥ ǀ anyám ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

apāṅ ǀ prāṅ ǀ eti ǀ svadhayā ǀ gṛbhītaḥ ǀ amartyaḥ ǀ martyena ǀ sa-yoniḥ ǀ

tā ǀ śaśvantā ǀ viṣūcīnā ǀ vi-yantā ǀ ni ǀ anyam ǀ cikyuḥ ǀ na ǀ ni ǀ cikyuḥ ǀ anyam ǁ

interlinear translation

Standing behind [1] goes [3] forward [2] ruled [5] by law of its nature [4], immortal [6] with mortal [7] having one womb1 [8]; they two [9] constantly [10] going apart [11], going asunder [12]: perceive [15] within [13] one [14], do not [16] perceive [18] within [17] another [19].

1 see note to 1.15.4

01.164.39   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.21.04    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.110   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

ऋ॒चो अ॒क्षरे॑ पर॒मे व्यो॑म॒न्यस्मि॑न्दे॒वा अधि॒ विश्वे॑ निषे॒दुः ।

यस्तन्न वेद॒ किमृ॒चा क॑रिष्यति॒ य इत्तद्वि॒दुस्त इ॒मे समा॑सते ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

ऋचो अक्षरे परमे व्योमन्यस्मिन्देवा अधि विश्वे निषेदुः ।

यस्तन्न वेद किमृचा करिष्यति य इत्तद्विदुस्त इमे समासते ॥

Samhita transliteration accented

ṛcó akṣáre paramé vyómanyásmindevā́ ádhi víśve niṣedúḥ ǀ

yástánná véda kímṛcā́ kariṣyati yá íttádvidústá imé sámāsate ǁ

Samhita transliteration nonaccented

ṛco akṣare parame vyomanyasmindevā adhi viśve niṣeduḥ ǀ

yastanna veda kimṛcā kariṣyati ya ittadvidusta ime samāsate ǁ

Padapatha Devanagari Accented

ऋ॒चः । अ॒क्षरे॑ । प॒र॒मे । विऽओ॑मन् । यस्मि॑न् । दे॒वाः । अधि॑ । विश्वे॑ । नि॒ऽसे॒दुः ।

यः । तत् । न । वेद॑ । किम् । ऋ॒चा । क॒रि॒ष्य॒ति॒ । ये । इत् । तत् । वि॒दुः । ते । इ॒मे । सम् । आ॒स॒ते॒ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

ऋचः । अक्षरे । परमे । विऽओमन् । यस्मिन् । देवाः । अधि । विश्वे । निऽसेदुः ।

यः । तत् । न । वेद । किम् । ऋचा । करिष्यति । ये । इत् । तत् । विदुः । ते । इमे । सम् । आसते ॥

Padapatha transliteration accented

ṛcáḥ ǀ akṣáre ǀ paramé ǀ ví-oman ǀ yásmin ǀ devā́ḥ ǀ ádhi ǀ víśve ǀ ni-sedúḥ ǀ

yáḥ ǀ tát ǀ ná ǀ véda ǀ kím ǀ ṛcā́ ǀ kariṣyati ǀ yé ǀ ít ǀ tát ǀ vidúḥ ǀ té ǀ imé ǀ sám ǀ āsate ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

ṛcaḥ ǀ akṣare ǀ parame ǀ vi-oman ǀ yasmin ǀ devāḥ ǀ adhi ǀ viśve ǀ ni-seduḥ ǀ

yaḥ ǀ tat ǀ na ǀ veda ǀ kim ǀ ṛcā ǀ kariṣyati ǀ ye ǀ it ǀ tat ǀ viduḥ ǀ te ǀ ime ǀ sam ǀ āsate ǁ

interlinear translation

Riks {are} [1] in imperishable [2] supreme [3] ether [4], in which [5] all [8] gods [6] have sat [9] above [7]. He who [10] did not [12] know [13] That [11], what [14] {he} shall do [16] with the Rik [15]? They who [17] verily [18] have knew [20] That [19] they [21] sit [24] together [23].

01.164.40   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.21.05    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.111   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

सू॒य॒व॒साद्भग॑वती॒ हि भू॒या अथो॑ व॒यं भग॑वंतः स्याम ।

अ॒द्धि तृण॑मघ्न्ये विश्व॒दानीं॒ पिब॑ शु॒द्धमु॑द॒कमा॒चरं॑ती ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

सूयवसाद्भगवती हि भूया अथो वयं भगवंतः स्याम ।

अद्धि तृणमघ्न्ये विश्वदानीं पिब शुद्धमुदकमाचरंती ॥

Samhita transliteration accented

sūyavasā́dbhágavatī hí bhūyā́ átho vayám bhágavantaḥ syāma ǀ

addhí tṛ́ṇamaghnye viśvadā́nīm píba śuddhámudakámācárantī ǁ

Samhita transliteration nonaccented

sūyavasādbhagavatī hi bhūyā atho vayam bhagavantaḥ syāma ǀ

addhi tṛṇamaghnye viśvadānīm piba śuddhamudakamācarantī ǁ

Padapatha Devanagari Accented

सु॒य॒व॒स॒ऽअत् । भग॑ऽवती । हि । भू॒याः । अथो॒ इति॑ । व॒यम् । भग॑ऽवन्तः । स्या॒म॒ ।

अ॒द्धि । तृण॑म् । अ॒घ्न्ये॒ । वि॒श्व॒ऽदानी॑म् । पिब॑ । शु॒द्धम् । उ॒द॒कम् । आ॒ऽचर॑न्ती ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

सुयवसऽअत् । भगऽवती । हि । भूयाः । अथो इति । वयम् । भगऽवन्तः । स्याम ।

अद्धि । तृणम् । अघ्न्ये । विश्वऽदानीम् । पिब । शुद्धम् । उदकम् । आऽचरन्ती ॥

Padapatha transliteration accented

suyavasa-át ǀ bhága-vatī ǀ hí ǀ bhūyā́ḥ ǀ átho íti ǀ vayám ǀ bhága-vantaḥ ǀ syāma ǀ

addhí ǀ tṛ́ṇam ǀ aghnye ǀ viśva-dā́nīm ǀ píba ǀ śuddhám ǀ udakám ǀ ā-cárantī ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

suyavasa-at ǀ bhaga-vatī ǀ hi ǀ bhūyāḥ ǀ atho iti ǀ vayam ǀ bhaga-vantaḥ ǀ syāma ǀ

addhi ǀ tṛṇam ǀ aghnye ǀ viśva-dānīm ǀ piba ǀ śuddham ǀ udakam ǀ ā-carantī ǁ

interlinear translation

Let {thee, my rik} be [4] having share [2] in good pasture <i.e. in Svar> [1], then [5] let [8] us [6] be [8] having share [7]! At all times [12] do eat [9] grass [10] in the {Cow} unslayable <i.e. Aditi> [11], arriving [16], do drink [13] clean [14] Water [15].

01.164.41   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.22.01    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.112   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

गौ॒रीर्मि॑माय सलि॒लानि॒ तक्ष॒त्येक॑पदी द्वि॒पदी॒ सा चतु॑ष्पदी ।

अ॒ष्टाप॑दी॒ नव॑पदी बभू॒वुषी॑ स॒हस्रा॑क्षरा पर॒मे व्यो॑मन् ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

गौरीर्मिमाय सलिलानि तक्षत्येकपदी द्विपदी सा चतुष्पदी ।

अष्टापदी नवपदी बभूवुषी सहस्राक्षरा परमे व्योमन् ॥

Samhita transliteration accented

gaurī́rmimāya salilā́ni tákṣatyékapadī dvipádī sā́ cátuṣpadī ǀ

aṣṭā́padī návapadī babhūvúṣī sahásrākṣarā paramé vyóman ǁ

Samhita transliteration nonaccented

gaurīrmimāya salilāni takṣatyekapadī dvipadī sā catuṣpadī ǀ

aṣṭāpadī navapadī babhūvuṣī sahasrākṣarā parame vyoman ǁ

Padapatha Devanagari Accented

गौ॒रीः । मि॒मा॒य॒ । स॒लि॒लानि॑ । तक्ष॑ती । एक॑ऽपदी । द्वि॒ऽपदी॑ । सा । चतुः॑ऽपदी ।

अ॒ष्टाऽप॑दी । नव॑ऽपदी । ब॒भू॒वुषी॑ । स॒हस्र॑ऽअक्षरा । प॒र॒मे । विऽओ॑मन् ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

गौरीः । मिमाय । सलिलानि । तक्षती । एकऽपदी । द्विऽपदी । सा । चतुःऽपदी ।

अष्टाऽपदी । नवऽपदी । बभूवुषी । सहस्रऽअक्षरा । परमे । विऽओमन् ॥

Padapatha transliteration accented

gaurī́ḥ ǀ mimāya ǀ salilā́ni ǀ tákṣatī ǀ éka-padī ǀ dvi-pádī ǀ sā́ ǀ cátuḥ-padī ǀ

aṣṭā́-padī ǀ náva-padī ǀ babhūvúṣī ǀ sahásra-akṣarā ǀ paramé ǀ ví-oman ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

gaurīḥ ǀ mimāya ǀ salilāni ǀ takṣatī ǀ eka-padī ǀ dvi-padī ǀ sā ǀ catuḥ-padī ǀ

aṣṭā-padī ǀ nava-padī ǀ babhūvuṣī ǀ sahasra-akṣarā ǀ parame ǀ vi-oman ǁ

interlinear translation

She-gaur [1] has measured [2] flowing streams [3], forming [4] one-paded [5], two-paded [6]; it [7] having became [11] four-paded [8], eight-paded [9], nine-paded [10], thousand-paded [12] in supreme [13] ether [14].

01.164.42   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.22.02    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.113   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

तस्याः॑ समु॒द्रा अधि॒ वि क्ष॑रंति॒ तेन॑ जीवंति प्र॒दिश॒श्चत॑स्रः ।

ततः॑ क्षरत्य॒क्षरं॒ तद्विश्व॒मुप॑ जीवति ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

तस्याः समुद्रा अधि वि क्षरंति तेन जीवंति प्रदिशश्चतस्रः ।

ततः क्षरत्यक्षरं तद्विश्वमुप जीवति ॥

Samhita transliteration accented

tásyāḥ samudrā́ ádhi ví kṣaranti téna jīvanti pradíśaścátasraḥ ǀ

tátaḥ kṣaratyakṣáram tádvíśvamúpa jīvati ǁ

Samhita transliteration nonaccented

tasyāḥ samudrā adhi vi kṣaranti tena jīvanti pradiśaścatasraḥ ǀ

tataḥ kṣaratyakṣaram tadviśvamupa jīvati ǁ

Padapatha Devanagari Accented

तस्याः॑ । स॒मु॒द्राः । अधि॑ । वि । क्ष॒र॒न्ति॒ । तेन॑ । जी॒व॒न्ति॒ । प्र॒ऽदिशः॑ । चत॑स्रः ।

ततः॑ । क्ष॒र॒ति॒ । अ॒क्षर॑म् । तत् । विश्व॑म् । उप॑ । जी॒व॒ति॒ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

तस्याः । समुद्राः । अधि । वि । क्षरन्ति । तेन । जीवन्ति । प्रऽदिशः । चतस्रः ।

ततः । क्षरति । अक्षरम् । तत् । विश्वम् । उप । जीवति ॥

Padapatha transliteration accented

tásyāḥ ǀ samudrā́ḥ ǀ ádhi ǀ ví ǀ kṣaranti ǀ téna ǀ jīvanti ǀ pra-díśaḥ ǀ cátasraḥ ǀ

tátaḥ ǀ kṣarati ǀ akṣáram ǀ tát ǀ víśvam ǀ úpa ǀ jīvati ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

tasyāḥ ǀ samudrāḥ ǀ adhi ǀ vi ǀ kṣaranti ǀ tena ǀ jīvanti ǀ pra-diśaḥ ǀ catasraḥ ǀ

tataḥ ǀ kṣarati ǀ akṣaram ǀ tat ǀ viśvam ǀ upa ǀ jīvati ǁ

interlinear translation

Above [3], the oceans [2] flow out [4+5] from her [1], four [9] regions [8] live [7] by That [6]; the imperishable [12] flows [11] therefrom [10], all [14] live [16] towards [15] That [13].

01.164.43   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.22.03    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.114   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

श॒क॒मयं॑ धू॒ममा॒राद॑पश्यं विषू॒वता॑ प॒र ए॒नाव॑रेण ।

उ॒क्षाणं॒ पृश्नि॑मपचंत वी॒रास्तानि॒ धर्मा॑णि प्रथ॒मान्या॑सन् ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

शकमयं धूममारादपश्यं विषूवता पर एनावरेण ।

उक्षाणं पृश्निमपचंत वीरास्तानि धर्माणि प्रथमान्यासन् ॥

Samhita transliteration accented

śakamáyam dhūmámārā́dapaśyam viṣūvátā pará enā́vareṇa ǀ

ukṣā́ṇam pṛ́śnimapacanta vīrā́stā́ni dhármāṇi prathamā́nyāsan ǁ

Samhita transliteration nonaccented

śakamayam dhūmamārādapaśyam viṣūvatā para enāvareṇa ǀ

ukṣāṇam pṛśnimapacanta vīrāstāni dharmāṇi prathamānyāsan ǁ

Padapatha Devanagari Accented

श॒क॒ऽमय॑म् । धू॒मम् । आ॒रात् । अ॒प॒श्य॒म् । वि॒षु॒ऽवता॑ । प॒रः । ए॒ना । अव॑रेण ।

उ॒क्षाण॑म् । पृश्नि॑म् । अ॒प॒च॒न्त॒ । वी॒राः । तानि॑ । धर्मा॑णि । प्र॒थ॒मानि॑ । आ॒स॒न् ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

शकऽमयम् । धूमम् । आरात् । अपश्यम् । विषुऽवता । परः । एना । अवरेण ।

उक्षाणम् । पृश्निम् । अपचन्त । वीराः । तानि । धर्माणि । प्रथमानि । आसन् ॥

Padapatha transliteration accented

śaka-máyam ǀ dhūmám ǀ ārā́t ǀ apaśyam ǀ viṣu-vátā ǀ paráḥ ǀ enā́ ǀ ávareṇa ǀ

ukṣā́ṇam ǀ pṛ́śnim ǀ apacanta ǀ vīrā́ḥ ǀ tā́ni ǀ dhármāṇi ǀ prathamā́ni ǀ āsan ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

śaka-mayam ǀ dhūmam ǀ ārāt ǀ apaśyam ǀ viṣu-vatā ǀ paraḥ ǀ enā ǀ avareṇa ǀ

ukṣāṇam ǀ pṛśnim ǀ apacanta ǀ vīrāḥ ǀ tāni ǀ dharmāṇi ǀ prathamāni ǀ āsan ǁ

interlinear translation

{ I } beheld [4] cow-dung [1] smoke [2] far [3], in the middle [5] beyond [6] of this [7] lowest [8]; heroes [12] cook [11] dappled [10] bull [9], these [13] laws [14] were [16] the first [15].

01.164.44   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.22.04    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.115   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

त्रयः॑ के॒शिन॑ ऋतु॒था वि च॑क्षते संवत्स॒रे व॑पत॒ एक॑ एषां ।

विश्व॒मेको॑ अ॒भि च॑ष्टे॒ शची॑भि॒र्ध्राजि॒रेक॑स्य ददृशे॒ न रू॒पं ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

त्रयः केशिन ऋतुथा वि चक्षते संवत्सरे वपत एक एषां ।

विश्वमेको अभि चष्टे शचीभिर्ध्राजिरेकस्य ददृशे न रूपं ॥

Samhita transliteration accented

tráyaḥ keśína ṛtuthā́ ví cakṣate saṃvatsaré vapata éka eṣām ǀ

víśvaméko abhí caṣṭe śácībhirdhrā́jirékasya dadṛśe ná rūpám ǁ

Samhita transliteration nonaccented

trayaḥ keśina ṛtuthā vi cakṣate saṃvatsare vapata eka eṣām ǀ

viśvameko abhi caṣṭe śacībhirdhrājirekasya dadṛśe na rūpam ǁ

Padapatha Devanagari Accented

त्रयः॑ । के॒शिनः॑ । ऋ॒तु॒ऽथा । वि । च॒क्ष॒ते॒ । सं॒व॒त्स॒रे । व॒प॒ते॒ । एकः॑ । ए॒षा॒म् ।

विश्व॑म् । एकः॑ । अ॒भि । च॒ष्टे॒ । शची॑भिः । ध्राजिः॑ । एक॑स्य । द॒दृ॒शे॒ । न । रू॒पम् ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

त्रयः । केशिनः । ऋतुऽथा । वि । चक्षते । संवत्सरे । वपते । एकः । एषाम् ।

विश्वम् । एकः । अभि । चष्टे । शचीभिः । ध्राजिः । एकस्य । ददृशे । न । रूपम् ॥

Padapatha transliteration accented

tráyaḥ ǀ keśínaḥ ǀ ṛtu-thā́ ǀ ví ǀ cakṣate ǀ saṃvatsaré ǀ vapate ǀ ékaḥ ǀ eṣām ǀ

víśvam ǀ ékaḥ ǀ abhí ǀ caṣṭe ǀ śácībhiḥ ǀ dhrā́jiḥ ǀ ékasya ǀ dadṛśe ǀ ná ǀ rūpám ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

trayaḥ ǀ keśinaḥ ǀ ṛtu-thā ǀ vi ǀ cakṣate ǀ saṃvatsare ǀ vapate ǀ ekaḥ ǀ eṣām ǀ

viśvam ǀ ekaḥ ǀ abhi ǀ caṣṭe ǀ śacībhiḥ ǀ dhrājiḥ ǀ ekasya ǀ dadṛśe ǀ na ǀ rūpam ǁ

interlinear translation

Three [1] long-haired ones [2] are seen [4+5] in order of Truth [3], one [8] of them [9] is strewn [7] during year [6], one [11] sees [12+13] all [10] by mights [14], the force [15] of one [16] is seen [17], not [18] form [19].

01.164.45   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.22.05    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.116   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

च॒त्वारि॒ वाक्परि॑मिता प॒दानि॒ तानि॑ विदुर्ब्राह्म॒णा ये म॑नी॒षिणः॑ ।

गुहा॒ त्रीणि॒ निहि॑ता॒ नेंग॑यंति तु॒रीयं॑ वा॒चो म॑नु॒ष्या॑ वदंति ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

चत्वारि वाक्परिमिता पदानि तानि विदुर्ब्राह्मणा ये मनीषिणः ।

गुहा त्रीणि निहिता नेंगयंति तुरीयं वाचो मनुष्या वदंति ॥

Samhita transliteration accented

catvā́ri vā́kpárimitā padā́ni tā́ni vidurbrāhmaṇā́ yé manīṣíṇaḥ ǀ

gúhā trī́ṇi níhitā néṅgayanti turī́yam vācó manuṣyā́ vadanti ǁ

Samhita transliteration nonaccented

catvāri vākparimitā padāni tāni vidurbrāhmaṇā ye manīṣiṇaḥ ǀ

guhā trīṇi nihitā neṅgayanti turīyam vāco manuṣyā vadanti ǁ

Padapatha Devanagari Accented

च॒त्वारि॑ । वाक् । परि॑ऽमिता । प॒दानि॑ । तानि॑ । वि॒दुः॒ । ब्रा॒ह्म॒णाः । ये । म॒नी॒षिणः॑ ।

गुहा॑ । त्रीणि॑ । निऽहि॑ता । न । इ॒ङ्ग॒य॒न्ति॒ । तु॒रीय॑म् । वा॒चः । म॒नु॒ष्याः॑ । व॒द॒न्ति॒ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

चत्वारि । वाक् । परिऽमिता । पदानि । तानि । विदुः । ब्राह्मणाः । ये । मनीषिणः ।

गुहा । त्रीणि । निऽहिता । न । इङ्गयन्ति । तुरीयम् । वाचः । मनुष्याः । वदन्ति ॥

Padapatha transliteration accented

catvā́ri ǀ vā́k ǀ pári-mitā ǀ padā́ni ǀ tā́ni ǀ viduḥ ǀ brāhmaṇā́ḥ ǀ yé ǀ manīṣíṇaḥ ǀ

gúhā ǀ trī́ṇi ǀ ní-hitā ǀ ná ǀ iṅgayanti ǀ turī́yam ǀ vācáḥ ǀ manuṣyā́ḥ ǀ vadanti ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

catvāri ǀ vāk ǀ pari-mitā ǀ padāni ǀ tāni ǀ viduḥ ǀ brāhmaṇāḥ ǀ ye ǀ manīṣiṇaḥ ǀ

guhā ǀ trīṇi ǀ ni-hitā ǀ na ǀ iṅgayanti ǀ turīyam ǀ vācaḥ ǀ manuṣyāḥ ǀ vadanti ǁ

interlinear translation

The speech [2] is meted out [3] in four [1] planes [4], that [5] brahmans [7] which {are} [8] thinkers [9] know [6]. Three [11] are hidden [12] by secrecy [10] – {peoples} do not [13] move {them} [14], peoples [17] speak [18] from forth [15] speech [16].

01.164.46   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.22.06    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.117   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

इंद्रं॑ मि॒त्रं वरु॑णम॒ग्निमा॑हु॒रथो॑ दि॒व्यः स सु॑प॒र्णो ग॒रुत्मा॑न् ।

एकं॒ सद्विप्रा॑ बहु॒धा व॑दंत्य॒ग्निं य॒मं मा॑त॒रिश्वा॑नमाहुः ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

इंद्रं मित्रं वरुणमग्निमाहुरथो दिव्यः स सुपर्णो गरुत्मान् ।

एकं सद्विप्रा बहुधा वदंत्यग्निं यमं मातरिश्वानमाहुः ॥

Samhita transliteration accented

índram mitrám váruṇamagnímāhurátho divyáḥ sá suparṇó garútmān ǀ

ékam sádvíprā bahudhā́ vadantyagním yamám mātaríśvānamāhuḥ ǁ

Samhita transliteration nonaccented

indram mitram varuṇamagnimāhuratho divyaḥ sa suparṇo garutmān ǀ

ekam sadviprā bahudhā vadantyagnim yamam mātariśvānamāhuḥ ǁ

Padapatha Devanagari Accented

इन्द्र॑म् । मि॒त्रम् । वरु॑णम् । अ॒ग्निम् । आ॒हुः॒ । अथो॒ इति॑ । दि॒व्यः । सः । सु॒ऽप॒र्णः । ग॒रुत्मा॑न् ।

एक॑म् । सत् । विप्राः॑ । ब॒हु॒धा । व॒द॒न्ति॒ । अ॒ग्निम् । य॒मम् । मा॒त॒रिश्वा॑नम् । आ॒हुः॒ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

इन्द्रम् । मित्रम् । वरुणम् । अग्निम् । आहुः । अथो इति । दिव्यः । सः । सुऽपर्णः । गरुत्मान् ।

एकम् । सत् । विप्राः । बहुधा । वदन्ति । अग्निम् । यमम् । मातरिश्वानम् । आहुः ॥

Padapatha transliteration accented

índram ǀ mitrám ǀ váruṇam ǀ agním ǀ āhuḥ ǀ átho íti ǀ divyáḥ ǀ sáḥ ǀ su-parṇáḥ ǀ garútmān ǀ

ékam ǀ sát ǀ víprāḥ ǀ bahudhā́ ǀ vadanti ǀ agním ǀ yamám ǀ mātaríśvānam ǀ āhuḥ ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

indram ǀ mitram ǀ varuṇam ǀ agnim ǀ āhuḥ ǀ atho iti ǀ divyaḥ ǀ saḥ ǀ su-parṇaḥ ǀ garutmān ǀ

ekam ǀ sat ǀ viprāḥ ǀ bahudhā ǀ vadanti ǀ agnim ǀ yamam ǀ mātariśvānam ǀ āhuḥ ǁ

interlinear translation

{They} name [5] Garumat [10], the divine [7] bird [8] with beautiful wings [9] as Indra [1], as Mitra [2], as Varuna [3], as Agni [4]; illumined seer [13] name [15] variously [14] the One [11] Being [12], name [19] as Agni [16], as Yama [17], as Matarishvan <growing in the Mothers-waters> [18].

01.164.47   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.23.01    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.118   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

कृ॒ष्णं नि॒यानं॒ हर॑यः सुप॒र्णा अ॒पो वसा॑ना॒ दिव॒मुत्प॑तंति ।

त आव॑वृत्र॒न्त्सद॑नादृ॒तस्यादिद्घृ॒तेन॑ पृथि॒वी व्यु॑द्यते ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

कृष्णं नियानं हरयः सुपर्णा अपो वसाना दिवमुत्पतंति ।

त आववृत्रन्त्सदनादृतस्यादिद्घृतेन पृथिवी व्युद्यते ॥

Samhita transliteration accented

kṛṣṇám niyā́nam hárayaḥ suparṇā́ apó vásānā dívamútpatanti ǀ

tá ā́vavṛtrantsádanādṛtásyā́dídghṛténa pṛthivī́ vyúdyate ǁ

Samhita transliteration nonaccented

kṛṣṇam niyānam harayaḥ suparṇā apo vasānā divamutpatanti ǀ

ta āvavṛtrantsadanādṛtasyādidghṛtena pṛthivī vyudyate ǁ

Padapatha Devanagari Accented

कृ॒ष्णम् । नि॒ऽयान॑म् । हर॑यः । सु॒ऽप॒र्णाः । अ॒पः । वसा॑नाः । दिव॑म् । उत् । प॒त॒न्ति॒ ।

ते । आ । अ॒व॒वृ॒त्र॒न् । सद॑नात् । ऋ॒तस्य॑ । आत् । इत् । घृ॒तेन॑ । पृ॒थि॒वी । वि । उ॒द्य॒ते॒ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

कृष्णम् । निऽयानम् । हरयः । सुऽपर्णाः । अपः । वसानाः । दिवम् । उत् । पतन्ति ।

ते । आ । अववृत्रन् । सदनात् । ऋतस्य । आत् । इत् । घृतेन । पृथिवी । वि । उद्यते ॥

Padapatha transliteration accented

kṛṣṇám ǀ ni-yā́nam ǀ hárayaḥ ǀ su-parṇā́ḥ ǀ apáḥ ǀ vásānāḥ ǀ dívam ǀ út ǀ patanti ǀ

té ǀ ā́ ǀ avavṛtran ǀ sádanāt ǀ ṛtásya ǀ ā́t ǀ ít ǀ ghṛténa ǀ pṛthivī́ ǀ ví ǀ udyate ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

kṛṣṇam ǀ ni-yānam ǀ harayaḥ ǀ su-parṇāḥ ǀ apaḥ ǀ vasānāḥ ǀ divam ǀ ut ǀ patanti ǀ

te ǀ ā ǀ avavṛtran ǀ sadanāt ǀ ṛtasya ǀ āt ǀ it ǀ ghṛtena ǀ pṛthivī ǀ vi ǀ udyate ǁ

interlinear translation

By black [1] path [2] the bright horses [3] with beautiful wings [4] bearing [6] Waters [5] fly [9] upwards [8] to Heaven [7]; {when} they [10] turned [11+12] out from the seat [13] of the Truth [14], then [15] verily [16] the Earth [18] is flooded up [19+20] by the clarity <lit. ghee> [17].

01.164.48   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.23.02    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.119   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

द्वाद॑श प्र॒धय॑श्च॒क्रमेकं॒ त्रीणि॒ नभ्या॑नि॒ क उ॒ तच्चि॑केत ।

तस्मि॑न्त्सा॒कं त्रि॑श॒ता न शं॒कवो॑ऽर्पि॒ताः ष॒ष्टिर्न च॑लाच॒लासः॑ ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

द्वादश प्रधयश्चक्रमेकं त्रीणि नभ्यानि क उ तच्चिकेत ।

तस्मिन्त्साकं त्रिशता न शंकवोऽर्पिताः षष्टिर्न चलाचलासः ॥

Samhita transliteration accented

dvā́daśa pradháyaścakrámékam trī́ṇi nábhyāni ká u tácciketa ǀ

tásmintsākám triśatā́ ná śaṅkávo’rpitā́ḥ ṣaṣṭírná calācalā́saḥ ǁ

Samhita transliteration nonaccented

dvādaśa pradhayaścakramekam trīṇi nabhyāni ka u tacciketa ǀ

tasmintsākam triśatā na śaṅkavo’rpitāḥ ṣaṣṭirna calācalāsaḥ ǁ

Padapatha Devanagari Accented

द्वाद॑श । प्र॒ऽधयः॑ । च॒क्रम् । एक॑म् । त्रीणि॑ । नभ्या॑नि । कः । ऊं॒ इति॑ । तत् । चि॒के॒त॒ ।

तस्मि॑न् । सा॒कम् । त्रि॒ऽश॒ताः । न । श॒ङ्कवः॑ । अ॒र्पि॒ताः । ष॒ष्टिः । न । च॒ला॒च॒लासः॑ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

द्वादश । प्रऽधयः । चक्रम् । एकम् । त्रीणि । नभ्यानि । कः । ऊं इति । तत् । चिकेत ।

तस्मिन् । साकम् । त्रिऽशताः । न । शङ्कवः । अर्पिताः । षष्टिः । न । चलाचलासः ॥

Padapatha transliteration accented

dvā́daśa ǀ pra-dháyaḥ ǀ cakrám ǀ ékam ǀ trī́ṇi ǀ nábhyāni ǀ káḥ ǀ ūṃ íti ǀ tát ǀ ciketa ǀ

tásmin ǀ sākám ǀ tri-śatā́ḥ ǀ ná ǀ śaṅkávaḥ ǀ arpitā́ḥ ǀ ṣaṣṭíḥ ǀ ná ǀ calācalā́saḥ ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

dvādaśa ǀ pra-dhayaḥ ǀ cakram ǀ ekam ǀ trīṇi ǀ nabhyāni ǀ kaḥ ǀ ūṃ iti ǀ tat ǀ ciketa ǀ

tasmin ǀ sākam ǀ tri-śatāḥ ǀ na ǀ śaṅkavaḥ ǀ arpitāḥ ǀ ṣaṣṭiḥ ǀ na ǀ calācalāsaḥ ǁ

interlinear translation

Twelve [1] fellies [2], one [4] wheel [3], three [5] naves [6]; the one who [7] has perceived [10] that [9], in him [11] together [12] as if [14] three hundreds [13] pillars [15] fixed [16], as if [18] sixty [17] movable and immovable [19].

01.164.49   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.23.03    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.120   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

यस्ते॒ स्तनः॑ शश॒यो यो म॑यो॒भूर्येन॒ विश्वा॒ पुष्य॑सि॒ वार्या॑णि ।

यो र॑त्न॒धा व॑सु॒विद्यः सु॒दत्रः॒ सर॑स्वति॒ तमि॒ह धात॑वे कः ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

यस्ते स्तनः शशयो यो मयोभूर्येन विश्वा पुष्यसि वार्याणि ।

यो रत्नधा वसुविद्यः सुदत्रः सरस्वति तमिह धातवे कः ॥

Samhita transliteration accented

yáste stánaḥ śaśayó yó mayobhū́ryéna víśvā púṣyasi vā́ryāṇi ǀ

yó ratnadhā́ vasuvídyáḥ sudátraḥ sárasvati támihá dhā́tave kaḥ ǁ

Samhita transliteration nonaccented

yaste stanaḥ śaśayo yo mayobhūryena viśvā puṣyasi vāryāṇi ǀ

yo ratnadhā vasuvidyaḥ sudatraḥ sarasvati tamiha dhātave kaḥ ǁ

Padapatha Devanagari Accented

यः । ते॒ । स्तनः॑ । श॒श॒यः । यः । म॒यः॒ऽभूः । येन॑ । विश्वा॑ । पुष्य॑सि । वार्या॑णि ।

यः । र॒त्न॒ऽधाः । व॒सु॒ऽवित् । यः । सु॒ऽदत्रः॑ । सर॑स्वति । तम् । इ॒ह । धात॑वे । क॒रिति॑ कः ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

यः । ते । स्तनः । शशयः । यः । मयःऽभूः । येन । विश्वा । पुष्यसि । वार्याणि ।

यः । रत्नऽधाः । वसुऽवित् । यः । सुऽदत्रः । सरस्वति । तम् । इह । धातवे । करिति कः ॥

Padapatha transliteration accented

yáḥ ǀ te ǀ stánaḥ ǀ śaśayáḥ ǀ yáḥ ǀ mayaḥ-bhū́ḥ ǀ yéna ǀ víśvā ǀ púṣyasi ǀ vā́ryāṇi ǀ

yáḥ ǀ ratna-dhā́ḥ ǀ vasu-vít ǀ yáḥ ǀ su-dátraḥ ǀ sárasvati ǀ tám ǀ ihá ǀ dhā́tave ǀ karíti kaḥ ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

yaḥ ǀ te ǀ stanaḥ ǀ śaśayaḥ ǀ yaḥ ǀ mayaḥ-bhūḥ ǀ yena ǀ viśvā ǀ puṣyasi ǀ vāryāṇi ǀ

yaḥ ǀ ratna-dhāḥ ǀ vasu-vit ǀ yaḥ ǀ su-datraḥ ǀ sarasvati ǀ tam ǀ iha ǀ dhātave ǀ kariti kaḥ ǁ

interlinear translation

Do fulfil [20] that [1] thy [2] inexhaustible [4] breast [3], that [5] bliss-giving [6] by which [7] {thee} increasest [9] all [8] desirable boons [10], that [11] delight-giving [12] bestowing wealth [13], that [14] well giving {breast} [15], O Sarasvati [16], that [17] here [18] for drinking [19].

01.164.50   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.23.04    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.121   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

य॒ज्ञेन॑ य॒ज्ञम॑यजंत दे॒वास्तानि॒ धर्मा॑णि प्रथ॒मान्या॑सन् ।

ते ह॒ नाकं॑ महि॒मानः॑ सचंत॒ यत्र॒ पूर्वे॑ सा॒ध्याः संति॑ दे॒वाः ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

यज्ञेन यज्ञमयजंत देवास्तानि धर्माणि प्रथमान्यासन् ।

ते ह नाकं महिमानः सचंत यत्र पूर्वे साध्याः संति देवाः ॥

Samhita transliteration accented

yajñéna yajñámayajanta devā́stā́ni dhármāṇi prathamā́nyāsan ǀ

té ha nā́kam mahimā́naḥ sacanta yátra pū́rve sādhyā́ḥ sánti devā́ḥ ǁ

Samhita transliteration nonaccented

yajñena yajñamayajanta devāstāni dharmāṇi prathamānyāsan ǀ

te ha nākam mahimānaḥ sacanta yatra pūrve sādhyāḥ santi devāḥ ǁ

Padapatha Devanagari Accented

य॒ज्ञेन॑ । य॒ज्ञम् । अ॒य॒ज॒न्त॒ । दे॒वाः । तानि॑ । धर्मा॑णि । प्र॒थ॒मानि॑ । आ॒स॒न् ।

ते । ह॒ । नाक॑म् । म॒हि॒मानः॑ । स॒च॒न्त॒ । यत्र॑ । पूर्वे॑ । सा॒ध्याः । सन्ति॑ । दे॒वाः ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

यज्ञेन । यज्ञम् । अयजन्त । देवाः । तानि । धर्माणि । प्रथमानि । आसन् ।

ते । ह । नाकम् । महिमानः । सचन्त । यत्र । पूर्वे । साध्याः । सन्ति । देवाः ॥

Padapatha transliteration accented

yajñéna ǀ yajñám ǀ ayajanta ǀ devā́ḥ ǀ tā́ni ǀ dhármāṇi ǀ prathamā́ni ǀ āsan ǀ

té ǀ ha ǀ nā́kam ǀ mahimā́naḥ ǀ sacanta ǀ yátra ǀ pū́rve ǀ sādhyā́ḥ ǀ sánti ǀ devā́ḥ ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

yajñena ǀ yajñam ǀ ayajanta ǀ devāḥ ǀ tāni ǀ dharmāṇi ǀ prathamāni ǀ āsan ǀ

te ǀ ha ǀ nākam ǀ mahimānaḥ ǀ sacanta ǀ yatra ǀ pūrve ǀ sādhyāḥ ǀ santi ǀ devāḥ ǁ

interlinear translation

The gods [4] performed [3] sacrifice [2] by sacrifice [1]: such [5] the first [7] laws [6] were [8]; these [9] great ones [12], verily [10], enjoyed [13] the Heaven [11], where [14] the first [15] accomplished [16] are [17] the gods [18].

01.164.51   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.23.05    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.122   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

स॒मा॒नमे॒तदु॑द॒कमुच्चैत्यव॒ चाह॑भिः ।

भूमिं॑ प॒र्जन्या॒ जिन्वं॑ति॒ दिवं॑ जिन्वंत्य॒ग्नयः॑ ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

समानमेतदुदकमुच्चैत्यव चाहभिः ।

भूमिं पर्जन्या जिन्वंति दिवं जिन्वंत्यग्नयः ॥

Samhita transliteration accented

samānámetádudakámúccáityáva cā́habhiḥ ǀ

bhū́mim parjányā jínvanti dívam jinvantyagnáyaḥ ǁ

Samhita transliteration nonaccented

samānametadudakamuccaityava cāhabhiḥ ǀ

bhūmim parjanyā jinvanti divam jinvantyagnayaḥ ǁ

Padapatha Devanagari Accented

स॒मा॒नम् । ए॒तत् । उ॒द॒कम् । उत् । च॒ । एति॑ । अव॑ । च॒ । अह॑ऽभिः ।

भूमि॑म् । प॒र्जन्याः॑ । जिन्व॑न्ति । दिव॑म् । जि॒न्व॒न्ति॒ । अ॒ग्नयः॑ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

समानम् । एतत् । उदकम् । उत् । च । एति । अव । च । अहऽभिः ।

भूमिम् । पर्जन्याः । जिन्वन्ति । दिवम् । जिन्वन्ति । अग्नयः ॥

Padapatha transliteration accented

samānám ǀ etát ǀ udakám ǀ út ǀ ca ǀ éti ǀ áva ǀ ca ǀ áha-bhiḥ ǀ

bhū́mim ǀ parjányāḥ ǀ jínvanti ǀ dívam ǀ jinvanti ǀ agnáyaḥ ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

samānam ǀ etat ǀ udakam ǀ ut ǀ ca ǀ eti ǀ ava ǀ ca ǀ aha-bhiḥ ǀ

bhūmim ǀ parjanyāḥ ǀ jinvanti ǀ divam ǀ jinvanti ǀ agnayaḥ ǁ

interlinear translation

The same [1] this [2] Water [3] goes [6] upwards [4] and [8] downwards [7] by days [9]; rains [11] revive [12] Earth [10], flames [15] revive [14] Heaven [13].

01.164.52   (Mandala. Sukta. Rik)

2.3.23.06    (Ashtaka. Adhyaya. Varga. Rik)

1.22.123   (Mandala. Anuvaka. Rik)

Samhita Devanagari Accented

दि॒व्यं सु॑प॒र्णं वा॑य॒सं बृ॒हंत॑म॒पां गर्भं॑ दर्श॒तमोष॑धीनां ।

अ॒भी॒प॒तो वृ॒ष्टिभि॑स्त॒र्पयं॑तं॒ सर॑स्वंत॒मव॑से जोहवीमि ॥

Samhita Devanagari Nonaccented

दिव्यं सुपर्णं वायसं बृहंतमपां गर्भं दर्शतमोषधीनां ।

अभीपतो वृष्टिभिस्तर्पयंतं सरस्वंतमवसे जोहवीमि ॥

Samhita transliteration accented

divyám suparṇám vāyasám bṛhántamapā́m gárbham darśatámóṣadhīnām ǀ

abhīpató vṛṣṭíbhistarpáyantam sárasvantamávase johavīmi ǁ

Samhita transliteration nonaccented

divyam suparṇam vāyasam bṛhantamapām garbham darśatamoṣadhīnām ǀ

abhīpato vṛṣṭibhistarpayantam sarasvantamavase johavīmi ǁ

Padapatha Devanagari Accented

दि॒व्यम् । सु॒ऽप॒र्णम् । वा॒य॒सम् । बृ॒हन्त॑म् । अ॒पाम् । गर्भ॑म् । द॒र्श॒तम् । ओष॑धीनाम् ।

अ॒भी॒प॒तः । वृ॒ष्टिऽभिः॑ । त॒र्पय॑न्तम् । सर॑स्वन्तम् । अव॑से । जो॒ह॒वी॒मि॒ ॥

Padapatha Devanagari Nonaccented

दिव्यम् । सुऽपर्णम् । वायसम् । बृहन्तम् । अपाम् । गर्भम् । दर्शतम् । ओषधीनाम् ।

अभीपतः । वृष्टिऽभिः । तर्पयन्तम् । सरस्वन्तम् । अवसे । जोहवीमि ॥

Padapatha transliteration accented

divyám ǀ su-parṇám ǀ vāyasám ǀ bṛhántam ǀ apā́m ǀ gárbham ǀ darśatám ǀ óṣadhīnām ǀ

abhīpatáḥ ǀ vṛṣṭí-bhiḥ ǀ tarpáyantam ǀ sárasvantam ǀ ávase ǀ johavīmi ǁ

Padapatha transliteration nonaccented

divyam ǀ su-parṇam ǀ vāyasam ǀ bṛhantam ǀ apām ǀ garbham ǀ darśatam ǀ oṣadhīnām ǀ

abhīpataḥ ǀ vṛṣṭi-bhiḥ ǀ tarpayantam ǀ sarasvantam ǀ avase ǀ johavīmi ǁ

interlinear translation

{ I } call [14] for protection [13] the vast [4] divine [1] bird [3] with beautiful wings [2], the visible [7] child [6] of Waters [5], of growths {of earth} [8], Sarasvat [12] coming from Waters (?) [9], satisfying [11] with rains [10].

Translations and commentaries by Sri Aurobindo

1. 19461

Notes

39. The Rishi Dirghatamas speaks of the Riks, the Mantras of the Veda, as existing “in a supreme ether, imperishable and immutable in which all the gods are seated” and he adds “one who knows not That what shall he do with the Rik?”

45. He further alludes to four planes from which the speech issues, three of them hidden in the secrecy while the fourth is human, and from there comes the ordinary word; but the word and thought of the Veda belongs to the higher planes

2. June 19172

20. Two birds beautiful of wing, friends and comrades, cling to a common tree, and one eats the sweet fruit, the other regards him and eats not....

21. Where winged souls cry the discoveries of knowledge over their portion of immortality, there the Lord of all, the Guardian of the World took possession of me, he the Wise, me the ignorant.

3. October 19163

1.164.5. In the ignorance of my mind, I ask of these steps of the Gods that are set within. The all-knowing Gods have taken the Infant of a year and they have woven about him seven threads to make this weft.

4. July 19154

1.164.46. It is the one Existent to whom the seers give different names, Indra, Matarishwan, Agni

5. January 19155

1.164.46. The Existent is One, but the sages express It variously; they say Indra, Varuna, Mitra, Agni; they call It Agni, Yama, Matarishwan.

 

1 Foreword // CWSA.– Vol. 16.– Hymns to the Mystic Fire.– Pondicherry: Sri Aurobindo Ashram, 2013, pp. 145-150.

Back

2 The Life Divine. III (XXXV). The Eternal and the Individual (1) // CWSA.– Vol. 21–22.– The Life Divine.– Pondicherry: Sri Aurobindo Ashram, 2005, pp. 380-402. 1-st published: Arya: A Philosophical Review. Monthly.– Vol.3, No 11 – June 1917, pp. 641-651.

Back

3 The Life Divine. XXVII. The Sevenfold Chord of Being // CWSA.– Vol. 21–22.– The Life Divine.– Pondicherry: Sri Aurobindo Ashram, 2005, pp. 276-284. 1-st published: Arya: A Philosophical Review. Monthly.– Vol.3, No 3 – October 1916, pp. 129-138.

Back

4 Selected Hymns. XIII. Soma, Lord of Delight and Immortality // CWSA.– Vol. 15.– The Secret of the Veda.– Pondicherry: Sri Aurobindo Ashram, 1998, pp. 351-360. 1-st published: Arya: A Philosophical Review. Monthly.– Vol.1, No 12 – July 1915, pp. 737-745.

Back

5 The Secret of the Veda. V. The Philological Method of the Veda // CWSA.– Vol. 15.– The Secret of the Veda.– Pondicherry: Sri Aurobindo Ashram, 1998, pp. 48-57. 1-st published: Arya: A Philosophical Review. Monthly.– Vol.1, No 6 – January 1915, pp. 339-348.

Back

in Russian